‘Kom jij ons gezellige team versterken?’, een tekst die je ongeveer bij elke horecazaak ziet staan. Maar niet alleen in deze sector. Het lijkt wel alsof we in Nederland structureel mensen tekortkomen. Lange wachtlijsten in de zorg, scholen die nog maar 4 dagen open zijn door een tekort aan leerkrachten, of uitval van treinritten doordat er niet genoeg conducteurs zijn. Experts waarschuwen al langer voor deze krappe arbeidsmarkt. Eind 2023 stonden er voor 100 werklozen 114 vacatures open. Gaan we door vergrijzing, in combinatie met een laag geboortecijfer, in de toekomst alleen nog maar meer tekorten tegemoet? Loopt het land straks vast? Of zit het toch anders? Vanavond ontrafelen we de krapte. Wat bedoelen we precies met een krappe arbeidsmarkt? In welke sectoren speelt dit het meest? Waarom hebben we juist daar krapte? En natuurlijk hebben we het over mogelijke oplossingen: moeten we dan toch maar tot ons tachtigste doorwerken?
Over de sprekers
Hendrik Noten is strategisch beleidsadviseur en auteur van het boek Fantoomgroei. Hij is gespecialiseerd in vragen op het snijvlak van de arbeidsmarkt en de economie.
Lin Rouvroye is post-doctoraal onderzoeker bij het NIDI. Daar doet ze demografisch onderzoek naar de keuzes die werkgevers en werknemers maken op een krappe arbeidsmarkt. Waarom hebben flexibele arbeidscontracten nog steeds de overhand op de arbeidsmarkt terwijl veel jongeren niet tevreden zijn met het flexwerken?
Frank van Moock is econoom bij de Nederlandsche Bank. Voor een van zijn onderzoeken heeft hij gekeken naar wat de economische gevolgen zijn als we minder mensen hebben die kunnen werken.
Wouter van der Torre is onderzoeker bij TNO op het gebied van duurzame productiviteit en werknemerschap. Hij heeft onderzoek gedaan naar werkstress in een krappe arbeidsmarkt.
Bas Scheer is wetenschappelijk medewerker bij het Centraal Planbureau (CPB). In februari 2024 publiceerde het CPB een beschouwing over de arbeidsmarktkrapte. Arbeidsmarktkrapte ontstaat door een verschil in vraag en aanbod. Vaak worden oplossingen vooral gezocht in het verhogen van het arbeidsaanbod: ‘mensen moeten meer werken!’. Maar schuilt er ook een oplossing in het verlagen van de arbeidsvraag?
Marloes Voltman is clustercoördinator arbeidsmarkt bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Vanuit het ministerie wordt gekeken naar algemene krapte en sectorspecifieke krapte. Hoe kijkt het ministerie naar de arbeidsmarktkrapte, en welke rol vervult zij in de aanpak van arbeidsmarktkrapte?
Een toekomstig rechts kabinet moet tekorten in de zorg, het onderwijs en het openbaar vervoer oplossen, maar wil ook minder migratie. Is dat te verenigen?
Voor het eerst sinds de start van de CBS-metingen zijn er meer vacatures dan werklozen. Nederland lijkt totaal overvallen door het personeelstekort. Waar komt dat vandaan?
De arbeidsmarkt blijft onder hoogspanning staan. In de laatste drie maanden van 2023 stonden er tegenover elke 100 werklozen 114 vacatures open en groeide het aantal banen met 45.000. Het aantal werklozen daalde naar 360.000. Onder de inwoners van 15 tot 75 jaar heeft 73,2 procent werk. Dat was tien jaar geleden 66 procent, blijkt uit cijfers van het CBS.
Met de dag groeit de enorme kloof tussen de zorgvraag en het zorgaanbod. Hoe gaan politieke partijen het mogelijk maken dat iedereen straks de zorg krijgt die nodig is, én de ruimte en tijd om voor anderen te zorgen?
TNO en het RIVM onderzochten welke ontwikkelingen werkstress de komende jaren mogelijk zullen versterken. Zorgmedewerkers en werkende mantelzorgers lopen meer kans op een burn-out.
