Nederland tien graden koeler in 2030? Kil en berekenend, zo zou je het onderzoek kunnen typeren waarmee de jonge onderzoeker René van Westen recent een internationale mediastorm over zich heen kreeg. Want uit zijn geavanceerde klimaatmodel blijkt dat als de warme golfstroom nog verder afremt, delen van Europa tot wel dertig graden afkoelen. Het zou nog duizend jaren kunnen duren maar volgens Deense onderzoekers kan het ook in de komende jaren al misgaan. In deel twee van de serie Tipping Points legt René van Westen uit waarom de golfstroom juist voor Nederland zo belangrijk is, welke factoren dit ecosysteem doen kantelen en of dit in ons leven nog voor een nieuwe ijstijd kan zorgen. Gelukkig zijn er ook sociale kantelpunten. Laura Burgers zal vertellen wat de mondiale beweging van klimaatrechtszaken in de afgelopen jaren allemaal voor elkaar heeft gekregen. Van in de rechtszaal afgedwongen koerswijzigingen van oliereuzen en overheden tot rechten voor de natuur en het strafbaar maken van ecocide: een exponentieel groeiende groep juristen vergroot zaak voor zaak onze kansen op een leefbare toekomst.
Over de sprekers
René van Westen behaalde in februari dit jaar wereldfaam met zijn baanbrekende onderzoek naar de mogelijke gevolgen van het stilvallen van de Atlantic meridional overturning circulation (AMOC), ook wel warme golfstroom in de volksmond. Hij promoveerde op oceanografie aan de Universiteit Utrecht en is daar nu postdoctoral researcher.
Laura Burgers is klimaatjurist en promoveerde op de democratische legitimiteit van klimaatrechtszaken. Ze werkt als universitair docent voor de Universiteit van Amsterdam en voor het Rechten voor de Natuur programma van de Verenigde Naties. Ze wordt gezien als dé expert op het gebied van klimaatrechtszaken.
Harpo ’t Hart is artistiek directeur van de Ambassade van de Noordzee. De Noordzee en het leven in de zee is van zichzelf. Vanuit dit uitgangspunt is de Ambassade van de Noordzee opgericht. Hier luisteren ze naar de politieke stemmen van de dingen, planten, dieren, microben en mensen in en rond de Noordzee. De meest prangende ecologische en technologische vraagstukken van vandaag zijn grens-, individu- en soort overschrijdend. Toch benaderen we deze problemen nog altijd grotendeels vanuit de natiestaat. De Ambassade van de Noordzee stelt dat er een representatiecrisis in de democratie gaande is: het niet-menselijke leven wordt niet voldoende effectief vertegenwoordigd, net als het leven van toekomstige mensen en niet-mensen.
Eva van Manen is een artiest, songwriter, dichter en muziekproducer die zich tussen verschillende disciplines en werelden beweegt. Op haar debuutalbum ‘Politiek & Liefde’ (2018) overbrugt ze stijlen als rap, elektronica en gitaarpop met een fluïde, persoonlijke invalshoek en onderzoekt waar de politiek en de liefde elkaar raken. Op haar tweede album ‘De Diepte In’ (2021) duikt Eva de diepte in van haar gevoelswereld en zoekt ze een stromende sensitiviteit op, waarvoor ze met verschillende pop- en jazzmuzikanten samenwerkte. In het voorjaar van 2023 bracht ze haar nieuwe EP ‘Le Hérou’ uit, waarop fieldrecordings, zachte gitaren en liedteksten en baspartijen gemengd worden tot een serie troostvolle liedjes waarvoor de natuur de grote inspiratiebron vormde.
Het is een radicaal klimaatscenario: dat de warme Golfstroom ermee ophoudt, vanwege steeds meer smeltwater. In Europa wordt het dan niet warmer, maar kouder. Nederlandse onderzoekers stellen dat het mogelijk is, maar er is ook kritiek.
A crucial system of ocean currents may already be on course to collapse, according to a new report, with alarming implications for sea level rise and global weather — leading temperatures to plunge dramatically in some regions and rise in others.
Een uitspraak waarvan de relevantie niet mag worden onderschat, historisch, met wereldwijd grote gevolgen. De superlatieven zijn niet van de lucht, als je klimaatjuristen vraagt naar de impact van de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) vanochtend.
De PVV mag alle klimaatmaatregelen liefst ‘door de shredder’ willen halen, feit is dat wie trouw wil blijven aan de Grondwet met goed klimaatbeleid zal moeten komen.
