Iedereen kan slachtoffer worden en in de media terechtkomen na een verkeersongeluk, misdrijf of ramp. Wat is de impact van die berichtgeving op slachtoffers en hun naasten, welke ervaringen hebben zij met journalisten? En in hoeverre moeten die leidend zijn voor journalisten? Fonds Slachtofferhulp en Hogeschool Utrecht onderzochten deze vragen. We spreken met slachtoffers, journalisten, deskundigen én nieuwsconsumenten over journalistieke dilemma’s rondom slachtofferschap: welke details mogen journalisten delen, hoe verandert hun werkwijze, en wat kan beter? Neem bijvoorbeeld de privacy van slachtoffers. Verdachten worden vaak alleen met initialen genoemd. Hebben slachtoffers recht op dezelfde bescherming? En hoe herkenbaar mogen mensen worden getoond? En een primeur: onderzoeksbureau Motivaction deelt de resultaten van onderzoek naar de vraag hoe Nederlanders denken over mediaberichtgeving waarbij slachtoffers betrokken zijn.
Over de avond
Aan de hand van concrete casussen gaan we vanavond in gesprek over de impact van berichtgeving en hoe we daarmee omgaan: vliegramp MH17 en een verkeersongeval.
Dit doen we met o.a. de volgende sprekers:
Slachtoffers en nabestaanden van vliegramp MH17 en een verkeersongeval.
Ineke Sybesma is directeur van Fonds Slachtofferhulp. Ze is meer dan twintig jaar werkzaam in het slachtofferdomein en kent de lacunes als het om slachtofferrechten en -hulpverlening gaat. De grote betrokkenheid bij het lot van mensen die buiten hun schuld financiële, psychische, sociaal-emotionele of maatschappelijke schade oplopen, is haar grootste drijfveer.
Jos de Keijser is bijzonder hoogleraar psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij deed tien jaar lang onderzoek naar de rouwverwerking van nabestaanden van de MH17. Hij heeft zelf ook mensen direct bijgestaan.
Saskia Wolters’ broer Joost Wolters werd vermoord in de metro. Tegen wil en dank kreeg ze hierdoor met de media te maken. Over hoe het falen van instanties hiertoe leidde schreef zij het boek ‘What the fuck’.
Pieter Paul Verheggen is directeur van onderzoeksbureau Motivaction. Hij deelt vanavond de uitkomsten van het onderzoek ‘Vertrouwen in de journalistiek’ waarin het bureau onderzocht hoe 1500 Nederlanders aankijken tegen de privacy van slachtoffers.
Corine de Vries is voorzitter van het Genootschap van Hoofdredacteuren en hoofdredacteur van de regionale dagbladen Noordhollands Dagblad, De Gooi- en Eemlander, Leidsch Dagblad, Haarlems Dagblad en de IJmuider Courant.
Frits van Exter is journalist, voorzitter van de Raad voor de Journalistiek en het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
Het platform Slachtoffers in de media onderzoekt de wijze waarop journalisten verslag doen van ongevallen, rampen, misdrijven en andere ingrijpende gebeurtenissen waarbij sprake is van slachtofferschap.
Over de vermelding van verdachten bestaan duidelijke afspraken binnen media, over hoe we omgaan met slachtoffers niet. Sinds deze week is er wel een handleiding en dat is een goede zaak. >>
In januari 2024 lanceerden Fonds Slachtofferhulp en Hogeschool Utrecht de website 'Slachtoffers in de media'. Het moet journalisten handvatten bieden, hoe zij beter om kunnen gaan met nabestaanden en slachtoffers in de media. Want hoe pakt de pers het eigenlijk aan als er een groot ongeval is? Of wanneer er berichten komen over een moordzaak? Wat voor invloed kan de berichtgeving hebben op nabestaanden? >>
