Punk was doodverklaard, onder andere door het mainstream-succes en de commercialisering ervan door grote platenlabels. Het was authenticiteit verloren: een vette middelvinger naar de kapitalistische samenleving, de gevestigde orde en autoriteit. Toen de Ramones en Sex Pistols al piekten in de VS en UK, stond punk in Nederland nog in de kinderschoenen met bijvoorbeeld Panic. Punk bloeide hier in de jaren ‘80 met bands als Soviet Sex en Tröckener Kecks, toen jongeren zich verzetten tegen onder meer stijgende woningprijzen en de koude oorlog. Punk was dé manier om ontevredenheid te uiten. ‘No future’ was het credo. De doe-het-zelf mentaliteit, eigen labels en korte, ongecompliceerde nummers waren het antwoord. Nu is punkmuziek (na al meerdere heroplevingen) terug. Houdt punk zich aan dezelfde rauwe akkoorden als toen? Waar verzetten punk-muzikanten zich nu tegen en hoe vervlechten ze activisme met hun muziek? En tot slot, hoe kijken ze naar de commercialisering die het genre beïnvloedt?
Meer over het programma
Deze avond vieren we punk muziek van nu. De behoefte aan harde muziek met activistische geluiden lijkt te groeien. En dat is niet gek. In de mid-2010s domineerden zachte, psychedelische rock van Tame Impala en zoetsappige liefdesliedjes van Ed Sheeran en Justin Bieber. Daarbij heerste er veel onrust rond deze decennia-wisseling. Van de groeiende extreemrechtse politiek en de Brexit, tot een toename van migratiestromen en inhumane omstandigheden voor vluchtelingen. En van de #metoo beweging tot meer zichtbare gevolgen van klimaatverandering. Punk, en postpunk, lijken te reageren. Poppodia en festivals blijken dit ook te ervaren, vertelde redacteur Frederica van Mastrigt van NOS op 3. Zo staan grote (post-)punk namen als IDLES, Fountains D.C., Amyl and the Sniffers steeds centraler op de line-up van festivals, en spelen ze in uitverkochte zalen van de Melkweg of Paradiso. De nieuwe generatie bands snijden thema’s aan als klimaatverandering, de woningcrisis, (intersectioneel) racisme en genderongelijkheid. Punk lijkt voor jongeren het een middel om frustratie en onvrede over de status quo te uiten.
De presentatie: punk van vroeger
Tijdens het programma duiken we in de heropleving van punk. Auteur Rens Dietz, bekend van “Geloof de Hype”, geeft een beknopt overzicht van de punk geschiedenis. Punk, met subgenres zoals emo-punk, post-punk, pop-punk en ska-punk, is lastig volledig te vatten. Ontstaan als reactie op de complexiteit van psychedelische rock in de jaren 70’, heeft punk zijn wortels in garagerock uit de jaren 60’ en proto-punk. Het bloeide op in New York, Detroit en later Londen, gekenmerkt door zijn chaotische en eenvoudige aard. Rens zal punk belichten aan de hand van internationale acts als de Sex Pistols en The Clash, en de Nederlandse en ondergrondse scènes. Verweven met de stemmen van krakers en andere subculturen, stond punk voor een strijd tegen onder meer neoliberalisme, fascisme, de oliecrisis, woningnood, werkloosheid en de koude oorlog. Het omvatte een persoonlijke zoektocht naar authenticiteit en vrijheid, waarbij schokkende elementen intern verbondenheid creëerden. Rens zal terugblikken naar deze tijd door middel van anekdotes, muziek en beeldmateriaal op de antikapitalistische en anarchistische essentie van punk.
Over de spreker:
Rens Dietz is communicatiewetenschapper, geïnteresseerd in de rol van muziek op de maatschappij en gefascineerd door muziekcultuur. Rens schreef in 2020 het boek GELOOF DE HYPE! over punkmuziek.
De panel: punk van nu
Is punk werkelijk terug, of is het nooit verdwenen? En wat vertegenwoordigt punk vandaag de dag? We gaan in gesprek met een panel van diverse muzikanten om het credo van punk te verkennen. We bespreken de heropleving en wat punk voor hen betekent. Draait het enkel om stijlelementen? Is punk opstandigheid met een likje humor, of inherent activistisch? Welke onderdrukkende structuren worden aangesneden in de muzikanten hun songteksten? En hoe kijken ze aan tegen de commercialisering van het genre?
Over de sprekers:
Samir Dallali (hij/hem) werd na een spontane beatbox-sessie tijdens een optreden van Inbranders gevraagd hun bassist te worden. De 7-koppige metalband uit Amsterdam bestaat 6 jaar en heeft een grote liefde voor invloeden van punk, hiphop en elektronische muziek. Na hun self-titled EP “Inbranders” -waarin escapisme de rode draad is- hebben ze net “VOL II: Grofvuil” gereleased.
Kim Hoorweg (die/diens) is een producent, programmeur, muzikant en activist gevestigd in Rotterdam, NL. Naast diens politiek satirische en anti-patriarchale metalband VULVA werkt die momenteel bij WORM Rotterdam als producer. Op 14-jarige leeftijd werd die als jongste zanger getekend bij het prestigieuze Verve label en in datzelfde jaar trad die op bij North Sea Jazz Festival. Nu is die actief als activist voor lichamelijke autonomie (abortus, anticonceptie, trans-gezondheidszorg etc.). Met diens band VULVA was die het afgelopen jaar in het nieuws rond hun controversiële pro-choice anthem “Kill The Baby”, waarbij de pro-life rethoriek in zowel hun lied als hun videoclip (die dit jaar werd genomineerd door het Nederlands Film Festival) werd gebruikt. Naast diens muziek strijdt die ook actief voor een betere vertegenwoordiging in de (harde/zware) muziekscene, door het organiseren van een jaarlijks festival “Vulvaverse”.
Flo (die/hen/hun) is de bassist en zanger van de blackened dungeon punkband Rattenburcht. Optreden geeft hen een oerenergie, maar hen merkt dat er veel omheen zit dat zowel geweldig als frustrerend kan zijn in scenes die zo overweldigend wit/male/etc zijn zoals de punk- en metalscene. “Ik heb veel om over te ventileren, problemen bestaan zowel bij zogenaamde ‘apolitieke’ shows als bij shows die expliciet links/anarchistisch gelabeld zijn, er is veel te verbeteren en ik hoop dat we samen oplossingen kunnen bespreken om de hiërarchieën die de scenes binnensluipen te ontmantelen.”
Waarom laait punk juist nu weer op? NOS op 3 legt het uit in deze video.
Met Rens Dietz praten we over de geschiedenis van de Punk en waarom die muziek in deze tijd weer aan een revival bezig is. Dietz beschrijft het in zijn boek ‘Geloof de Hype’.
