Zonder gezonde grond, geen gezond voedsel. Op steeds meer plekken staan burgers op om samen grond te kopen en duurzame productie van voedsel door boeren mogelijk te maken. Verschillende initiatieven hebben letterlijk het heft in eigen handen genomen, want de betrokken burgers werken soms mee en brengen de producten rechtstreeks van het erf naar de keuken. In overleg met lokale bewoners en boeren ontstaat een nieuwe sociale gemeenschap. Deze ontwikkeling legt de basis voor de democratisering van de landbouw. De stad en het platteland, de burger en de boer raken weer met elkaar verbonden.
In dit programma gaan we in gesprek over de democratisering van (landbouw)grond met initiatiefnemers, wetenschappers en andere betrokkenen. Zijn deze initiatieven dé oplossing voor verduurzaming onze bodem? Hoe gaan deze initiatieven te werk? Waar komt de toegevoegde waarde van deze initiatieven terecht?
ranke Remerie is de (mede)oprichter en bestuurder van Land van Ons. Land van Ons zet zich in om de neergang van de biodiversiteit in Nederland om te buigen naar een groei. De aanpak zal zich richten op ons landbouwgebied. Lees verder over Franke Remerie en Land van Ons in het interview met Trouw dat in 2020 uitkwam. De link staat onderaan de pagina.
Na het afronden van zijn PhD in rurale sociologie (1997) heeft Han Wiskerke gewerkt van 1997 tot 1999 als projectleider bij het Centrum voor Landbouw en Milieu en van 1999 tot 2001 als postdoctoraal onderzoeker bij het Centrum voor Studies van Wetenschap, Technologie & Maatschappij van de Universiteit Twente. In 2001 keerde hij terug naar Wageningen Universiteit waar hij nu hoogleraar en leerstoelhouder Rurale Sociologie is.
Liesbeth Soer werkt in de duurzame financiële sector, bij Triodos Regenerative Money Centre. Ze staat voor de kracht van samen: daadkracht koppelen aan visie en daarmee gezamenlijk een verandering veroorzaken. Daarom ze ze zich in voor Aardpeer als een van de mede-oprichters.
Na een leven als communicatie-adviseurs en een wereldreis met hun kinderen maakten Ruud Sies en Hanneke van Hintum een grote keuze. Ze wilden vanaf dat moment als team beeldverhalen gaan maken, en dan alleen over maatschappelijke onderwerpen waar hun hart naar uitging. Gezamenlijk startten ze het project Resilience Food Stories om zo direct en menselijk mogelijk toegang te geven tot de praktijk van mensen die als tuinder of boer erin slagen op een rendabele manier voedsel te produceren zonder klimaat, natuur of menselijke gezondheid te verpesten.
Bas Rüter is sinds 2012 directeur duurzaamheid bij Rabobank. Daarnaast vervult hij een aantal nevenfuncties, bijvoorbeeld als bestuurslid bij Rabo Groenbank, Stichting Deltaplan Biodiversiteit, Stichting Ekokeur en Bionext. Rüter studeerde in 1994 af als bioloog aan Wageningen University and Research. Kort daarna stapte hij over naar het bankwezen.
Nadat burgers eerst samen in een windmolen of zonnedak investeerden, kopen ze nu ook samen grond om de natuur én boeren te helpen. De voedseldemocratie is geboren.
In biodiversiteit en biologische landbouw scoort Nederland slecht. Een coöperatie die daar iets aan wil doen, vraagt burgers hun spaargeld te steken in landbouwgrond. De gekochte hectaren worden dan verpacht aan duurzame boeren. ‘Ik kon me dood blijven ergeren, maar ik besloot er zelf wat aan te doen.’
Obligaties en landbouw, kunnen die samengaan? Ja, bewijst Aardpeer, een nieuw initiatief dat via de uitgifte van obligaties groene boeren wil steunen en landbouwgrond betaalbaar wil houden.
Elf percelen kocht Land van Ons inmiddels. De coöperatie die ecologische landbouw wil stimuleren koopt nu voor het eerst een complete boerderij.
Kun je als burger de landbouw duurzamer maken? Jazeker, zeggen de oprichters van ‘Aardpeer’: door een stuk grond te kopen voor boeren die niet meer willen massaproduceren. ‘Als het land collectief eigendom wordt, kunnen boeren investeren in duurzame innovaties.’
De ruimte voor huizen, recreatie, windmolens of voedselteelt wordt schaarser. Dus rijst de vraag wie de grond in Nederland bezit en wie kan bepalen wat er met die grond gebeurt.
De nieuwe burgercoöperatie ‘Land van ons’ koopt verspreid over Nederland landbouwpercelen op. Niet uit financiële speculatie, maar voor meer biodiversiteit.
Activisten die de Lutkemeerpolder groen willen houden, beginnen een crowdfunding om de 42 hectare ‘vrij te kopen’.
