De bouw van flexwoningen moet bijdragen aan het terugdringen van de woningnood, ook in de regio Amsterdam. Alleen al in Amsterdam wordt de bouw van 2.500 tot 3.000 flexwoningen gepland, met de eerste duizend al klaar begin 2024. Dit als noodoplossing voor het nijpende tekort aan woningen, met als doel om bepaalde groepen woningzoekenden op korte termijn een woning te bieden. Toch worden er ook vraagtekens bij deze ontwikkeling gezet: de tijdelijkheid zou hoge kosten voor de aanbieder veroorzaken, de lange termijn wordt niet genoeg in acht genomen, er is kritiek op de kwaliteit van de woningen en de sociale structuur in de buurt zou onder druk komen te staan. In dit programma bespreken we de toekomst van flexwonen. Wat zijn momenteel de voor- en nadelen, en voor wie biedt het een oplossing? Met experts en ervaringsdeskundigen bespreken we wat er de komende jaren nodig is.
Lees hier het verslag terug dat NUL20 maakte over de avond.
Over de sprekers
Rob Haans is directievoorzitter bij de Alliantie en door minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting benoemd tot voorzitter van de landelijke commissie Versnelling tijdelijke huisvesting. Deze taskforce heeft een aparte uitvoeringsorganisatie die gemeenten, provincies, woningcorporaties en bouwbedrijven praktisch ondersteunt met het bij elkaar brengen van vraag en aanbod en het opsporen van kansrijke locaties of gebouwen. De tijdelijke huisvesting kan gerealiseerd worden door de bouw van nieuwe tijdelijke woningen (flexwoningen) of door transformatie van bestaande locaties. Rob schetst in het programma de landelijke opgave en de huidige stand van zaken.
Jolien Groot is wetenschappelijk onderzoeker Sector Verstedelijking en Mobiliteit bij PBL. Samen met haar collega’s brachten zij afgelopen juli het rapport Flexwonen als aanvulling op het woningaanbod uit waarin zij de kansen en obstakels bij het realiseren van flexwoningen in kaart brengen. Deze bevindingen komen voort uit gesprekken met gemeenten, bouwers en exploitanten van verschillende flexwoonprojecten. Vanavond schetst zij deze uitdagingen om vervolgens het gesprek aan te gaan over de oplossingen.
Susanne Heering is presentator/eindredacteur bij AT5 en moderator. Hiernaast is zij kartrekker van de stichting A place to B, die als doel heeft partijen bij elkaar te brengen om in (tijdelijke) remontabele houten woningen te realiseren voor met nadruk de mix van alle mogelijke (spoed)zoekers op de woningmarkt. Hierbij wordt niet per se onderscheid gemaakt in groepen die acuut huisvesting nodig hebben en wordt er verder gekeken dan de tijdelijkheid en het ‘flex’ van wonen. Susanne schetst vanavond de mogelijkheden die deze nieuwe benadering biedt.
Charlotte Meulenbelt is projectontwikkelaar flexwonen bij Ymere. Door haar ervaring in de realisatie van flexwoningen brengt zij de praktische belemmering van de woningsoort in kaart. Hier gaat het niet alleen over de keuzes bij de bouw van de woningen, maar ook hoe deze woningen verbinding hebben met de omliggende omgeving en deel uitmaken van de structuur van de buurt. Charlotte licht een aantal lessons learned uit de praktijk toe.
Sonja van Heuvelen is Afdelingsmanager Projectleiding & Opdrachtgever Huisvesting Bijzondere Groepen, deel van het ontwikkel & bouwteam en opdrachtgever flexwonen bij de afdeling Grond en Ontwikkeling van de gemeente Amsterdam. In het programma vertelt zij over de stand van zaken in Amsterdam: Waar is en wordt er gebouwd, voor wie bouwen we in Amsterdam en wat zijn de grote opgaven waar we voor staan?
Steijn Visser is assistent ontwerper bij Studio Vinke maar spreekt vanavond vanuit zijn ervaring als bewoner van het wooncomplex Stek Oost van Stadgenoot waar 250 studio’s verhuurd worden aan starters en statushouders. Steijn is tevens communitybuilder en heeft een stedenbouwkundig onderzoek naar het wooncomplex gedaan. Hij spreekt vanavond over de ervaring van bewoners en de verbinding van het complex met de buurt.
Om urgent woningzoekenden snel een dak boven het hoofd te kunnen bieden, wil het ministerie van BZK dat er 15 duizend flexwoningen per jaar worden gebouwd. Flexwoningen zijn woningen die tijdelijk bestaan of vaste woningen die verhuurd worden onder een tijdelijk contract. Het idee van flexwoningen is dat ze snel te realiseren zijn en sneller toegankelijk zijn dan reguliere woningen. In dit verkennende rapport kijkt het PBL naar kansen en obstakels bij het realiseren van flexwoningen.
Bewoners van veel Amsterdamse complexen waar jongeren samenwonen met statushouders, zijn over het algemeen tevreden over hun woonervaring. Dat komt naar voren uit een onderzoek van AT5. "Ik had niet verwacht dat we zo'n fijne burencommunity zouden vormen", aldus één van de bewoners die we spraken. Maar niet overal gaat het goed, en er is volgens bewoners zeker ruimte voor verbetering.
Gebrek aan locaties remt overal in de Metropoolregio Amsterdam de bouw van flexwoningen, maar de Oekraïnecrisis creëert enig momentum. Ymere gaat aan de slag in Ouder-Amstel en Amsterdam-Noord met woningen van permanente kwaliteit. Bestuursvoorzitter Erik Gerritsen van Ymere hoopt dat elders niet wordt teruggevallen op goedkoop gebouwde ‘vluchtelingendorpen’.
Het beeld dat de term 'flexwoning' oproept, doet geen recht aan de kwaliteit en toepassingmogelijkheden van de huidige flexwoonconcepten. Ontwikkelaars van dergelijke woonconcepten willen daarom alweer af van de term nog voordat de bouwstroom echt op gang komt. Dat bleek bij een expertmeeting die de Metropoolregio Amsterdam in samenwerking met Pakhuis de Zwijger organiseerde. Het meest genoemde alternatief: modulaire bouw.
