Nederland kent een relatief hoog aantal dak- en thuisloze jongeren. Ondanks dat er veel nieuwe woonconcepten voor deze doelgroep bestaan, blijkt het opschalen van goede initiatieven en daadwerkelijke systeemverandering lastig. Daarom bundelden het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, de TU/Eindhoven, Atelier Rijksbouwmeester, Stichting Zwerfjongeren Nederland en het Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren van het Ministerie van VWS afgelopen maanden de krachten. In deze interactieve online talkshow presenteren de teams van ontwerpers en maatschappelijke organisaties de uitkomsten daarvan: nieuwe concepten met de ambitie om dak- en thuisloosheid onder jongeren systematisch tegen te gaan. En goed nieuws: ook jij kunt je hierbij aansluiten!

Draag bij aan de doorontwikkeling van de 9 pitches

Enthousiast geworden na het zien van het programma? Ook jij – als bestuurder, ambtenaar, professional, jongere of buurtbewoner – kunt meedenken en -werken aan bovenstaande systeeminnovaties. Aansluitend op deze online bijeenkomst vindt afstemming plaats waarin deelnemers kunnen meedenken over de tweede fase en een bijdrage kunnen leveren aan de doorontwikkeling van de voorstellen. Maar je kunt je ook vast hier aan melden om (per e-mail) op de hoogte te blijven.

Meer informatie kun je vinden op de zorg pagina van het Stimuleringsfonds – https://stimuleringsfonds.nl/zorg

Wat hebben we gedaan?

Het CBS schatte dat er op 1 januari 2016 in Nederland 10.700 jongeren dak- en thuisloos waren. Dat is onacceptabel. De uitdaging in het tegengaan van dak- en thuisloosheid onder jongeren ligt in het creëren van blijvende impact en een succesvolle samenwerking van organisaties. Daarom pitchen vandaag negen ontwerpteams (bestaande uit ontwerpers en maatschappelijke organisaties) beloftevolle voorstellen voor systeemverandering met concrete handelingsperspectieven voor betrokken stakeholders. Bovenstaande experts gaan in gesprek over de voorstellen. En we hopen dat jij als kijker/online aanwezige mee wilt denken en werken aan de doorontwikkeling van deze voorstellen. Onderaan deze pagina lees je daar meer over.

De 9 nieuwe voorstellen om dak- en thuisloosheid onder jongeren tegen te gaan

Onderstaande ontwerpteams presenteren vandaag hun voorstellen om dak- en thuisloosheid onder jongeren tegen te gaan:

  • Het Bouwdepot – een pilot waarin thuisloze jongeren een jaar lang een vast maandelijks inkomen ontvangen, om zelf te bouwen aan hun toekomst. Een voorstel van social designer Manon van Hoeckel, lector journalistiek en innovatie a/d Fontys Hogeschool Daniëlle Arets, stichting Zwerfjongeren Nederland en gemeenten.
  • Woontuinen – dit team bestaande uit Makkink & Bey, Le Far West en Site Practice gebruikt in plaats van de stigmatiserende term dakloze jongere liever ‘niet-gehechte jongeren’, vanwege het gebrek aan sociaal netwerk wat hen typeert. Ze doen voorstellen hoe de jongeren zich kunnen verhouden tot clubs en verenigingen, tot werk en educatie, tot zorg en tot de buurt.
  • Tijd voor Thuis – een ontwerpende aanpak waarin jongeren en beleidsmakers samen, pragmatische preventieve interventies ontwerpen. Met preventie willen we zo vroeg mogelijk inzetten, daarom beginnen we thuis. Bij het gezin en het informele netwerk. Een voorstel van Afdeling Buitengewone Zaken, Stichting Zwerfjongeren Nederland en het Leger des Heils Zwolle, gefinancierd door de Provincie Overijssel.
  • ID Factory -zonder een stevig ‘fundament’ is het moeilijk om een constructieve identiteit te ontwikkelen waarmee je succesvol kunt deelnemen aan de Nederlandse samenleving. Voor jongeren uit Enschede ontwikkelden Being A Designer, Personal Architecture en de gemeente Enschede het woonconcept ID Factory.
  • Terug naar Eigenwaarde – Garage2020, architecten Khani, Patrick Roegiers werken samen met de gemeente Rotterdam, Leiden en Utrecht. Uit hun onderzoek is gebleken dat jongeren die uit de dak- en thuisloosheid zijn geraakt, vaak te maken hebben gehad met een mentaal doorbraakmoment. Ze doen voorstellen voor het mogelijk maken van zo’n overgangsmoment.
  • Volwaardige participatie – TAAK, Gemeente Den Haag en het Straat Consulaat doen een voorstel voor hoe de eerste opvang van dak en thuisloze jongeren anders georganiseerd kan worden op een manier die beter aansluit bij de behoefte van de jongeren die vanuit een crisissituatie hun leven gaan opbouwen.
  • Huishongerpakketten – Joes en Manon werken aan hypertijdelijke vorm van flexwonen samen met de Regenboog Groep, woningcorporatie Rochdale en de gemeente Amsterdam. Zij zien kansen in hypertijdelijk wonen op braakliggend terrein. Hun Huishongerpakketten belichamen 5 toekomstscenario’s gericht op economisch dakloze jongeren. Zie hier meer informatie Call to action Huishonger – Joes + Manon
  • Skills in de stad – met inzet van Rijks-/publiek vastgoed werken Atelier Rijksbouwmeester en Coöperatieve vereniging Porthos in Maastricht aan een leer – werk – woonomgeving voor kwetsbare jongeren met als doel ze duurzaam te laten uitstromen naar de arbeidsmarkt.
  • POST – Ontwerpbureau Muzus presenteert een fysiek aanknopingspunt voor houvast in een zwervend zoekend bestaan. Vanuit verschillende onderzoeken de afgelopen jaren blijkt steeds opnieuw dat daklozen extra verloren raken doordat de link met een sociaal netwerk en een officiële basis mist. Dit voorstel biedt invulling aan dat gemis.

Achtergrondinformatie traject

Zoals hierboven beschreven staat, ligt de uitdaging in het tegengaan van dak- en thuisloosheid onder jongeren in het creëren van blijvende impact en een succesvolle samenwerking van organisaties. In het kader van het Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren van het ministerie van VWS gingen de 9 ontwerpteams de afgelopen maanden aan de slag in de betrokken pilotgemeenten. Op basis van inzichten uit de lopende onderzoeksprogramma’s, die in opdracht van het ministerie van VWS en het ministerie van OCW worden ondersteund door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, kwamen de teams tot bovenstaande voorstellen voor systeemverandering met concrete handelingsperspectieven voor betrokken stakeholders.

Nieuwe woonconcepten voor dak – en thuislozen

Documentaire: Huishonger

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie selecteerde eerder dit jaar vijf multidisciplinaire ontwerpteams om met behulp van ontwerpend onderzoek voorstellen te doen voor structurele ontwerpoplossingen voor dit vraagstuk. Tijdens de Dutch Design Week 2020 gaven twee ontwerpteams inkijk in hun project en gingen in gesprek met gemeenten en mensen uit het gezondheidsdomein.

Dit programma gaat over
Dit programma is ontwikkeld door
In samenwerking met
Joline Rodermans
Moderator