Wie de afgelopen maand met het openbaar (streek)vervoer wilde reizen heeft het vast gemerkt; er werd flink gestaakt. Maar niet alleen door de vervoersector werd gestaakt het afgelopen jaar. Er lijkt zich een trend te ontwikkelen in Nederland waarin werknemers zich uitspreken over onvrede op de werkvloer. Hoe komt dit? Is het de hoge inflatie en de krapte op arbeidsmarkt die deze trend aanwakkert? Of is het tijd voor (weer) meer solidariteit op de werkvloer? Om in te gaan op deze vraag moeten we het hebben over de waarde van werk. Want wat is er écht van belang als het gaat om arbeid en beloning? We trappen de avond af met arbeidseconoom Paul de Beer. Hij pleit in zijn boek De mythe van de arbeidsmarkt dat we niet moeten spreken van een arbeidsmarkt – waarin arbeid als handelswaar wordt gepresenteerd. Hij stelt juist dat door het denken in termen van marktwerking we nooit goed zullen begrijpen hoe werk in onze samenleving werkt. Hoe denken andere experts hierover? Zijn er praktische bezwaren die tussen waarde en daden instaan? En wat voor concepten hebben we dan wel nodig?
Over de sprekers
Paul de Beer is bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de UvA. In zijn functie is hij verbonden aan de AIAS-HSI en directeur van het Wetenschappelijke bureau voor de Vakbeweging. Paul schreef het boek De mythe van de arbeidsmarkt, waarin hij stelt dat arbeid geen handelswaar is en het geen zin heeft met marktprikkels de toegang tot volwaardig werk te vergroten. Andere prominente thema’s binnen zijn werk zijn (inkomens)ongelijkheid, de waarde van werk en de verzorgingsstaat.
Bas van der Klaauw is hoogleraar economie bij de Vrije Universiteit. Hij is verbonden aan het Tinbergen Instituut en het Centre for Economic Policy Research. Zijn onderzoek is voornamelijk empirisch en betreft de micro-economische beleidsanalyse van de arbeidsmarkt, onderwijs en gezondheid.
Tuur Elzinga is voorzitter van de FNV, waarbij hij zich inzet voor meer vaste banen, het bieden van meer bestaanszekerheid en hogere lonen. Het bedrijfsleven en de vermogende burger zouden daarvoor meer belasting mogen afdragen. Tuur was hoofdonderhandelaar bij het pensioenakkoord van 2019, waarbij de AOW-leeftijd tot 2022 is bevroren en daarna minder snel stijgt. Van 2007 tot 2016 was Tuur lid van de Eerste Kamer namens de SP.
Cristel van de Ven is directeur-eigenaar van adviesbureau Factor Vijf, voorzitter van de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) en lid van SER namens het Netwerk Zelfstandig Ondernemers. Cristel zet zich in om de positie van zelfstandigen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Daarnaast onderzoekt, schrijft en adviseert Cristel organisaties bij Factor Vijf over werk van betekenis.
Anne Megens is directeur beleid en advies bij de Algemene werkgeversvereniging Nederland (AWVN). De AWVN, in 1919 opgericht, behartigt de belangen van de aangesloten bedrijven tijdens onderhandelingen met vakorganisaties over arbeidsvoorwaarden en richting de overheid. Daarnaast adviseert AWVN werkgevers over alle aspecten van het werkgeverschap. Anne zet zich bij de AWVN in voor vernieuwend sociaal beleid.
Werknemers mochten vorig jaar minder bepalen hoe en wanneer ze hun werk doen, volgens hun baas. Zelf zijn werknemers positiever.
Het kabinet wil permanent tijdelijk werk sterk beperken. Na een reeks tijdelijke contracten bij een werkgever mag pas na vijf jaar weer met een nieuw tijdelijk contract worden gewerkt. Nu is die wachttijd een halfjaar. Deze lange onderbrekingstermijn gaat ook gelden voor uitzendkrachten die de werkgever inhuurt
Steeds meer werkenden geven hun baan via het uitzendbureau – of hun vaste baan – op om datzelfde werk te gaan doen als zzp’er.
Hoe zou een nieuw Plan van de Arbeid eruit kunnen zien? In dit feuilleton gaat Michiel Zonneveld de komende maanden in gesprek met deskundigen. Deze week: econoom Paul de Beer over de mythe van de arbeidsmarkt.
Het kabinet gaat de arbeidsmarkt aanpakken op verschillende fronten, meldt minister Karien van Gennip (Sociale Zaken). Mensen moeten meer zekerheid krijgen over hun inkomen en hun rooster, zo hebben het kabinet, werkgevers en vakbonden besloten. Dit gaat er allemaal veranderen.
