‘There is no alternative’ (TINA) is de succesvolle slogan van het neoliberalisme. Sinds de jaren ’90 lijken politiek en samenleving dit credo omarmd te hebben. Het neoliberalisme is een ideologie die zelden openlijk omarmd wordt, maar toch de afgelopen 35 jaar (of al veel langer?) een sterke grip op Nederlands (en internationaal) beleid heeft gehad. Wat houdt het veelgebruikte, maar vaak onduidelijk gedefinieerde, begrip neoliberalisme eigenlijk in? Hoe heeft de ideologie afgelopen decennia onze maatschappij gevormd? En, klopt het dat er geen alternatieven zijn voor dit systeem? In dit programma zoeken we naar antwoorden op deze vragen, en proberen we onze verbeeldingskracht aan te zetten om te onderzoeken hoe alternatieven eruit zouden kunnen zien. Is het, net zoals de gevleugelde uitspraak van filosoof Fredric Jameson over het kapitalisme, werkelijk makkelijker om ons het einde van de wereld voor te stellen, dan het einde van het neoliberalisme?
Bram Mellink is universitair docent Nederlandse geschiedenis aan de UvA. Mellink onderzoekt de samenhang tussen ideeën- en machtsvormingen. Zijn onderzoek richtte zich afgelopen jaren op het neoliberalisme in Nederland en de verzorgingsstaat. In 2022 verscheen het boek Neoliberalisme. Een Nederlandse geschiedenis, dat hij samen met Merijn Oudenampsen schreef.
Sophie Bloemen is politiek econoom. Bloemen is mede-oprichter en directeur van Commons Network, een denktank die zich inzet voor een nieuwe economie en samenleving.
Neoliberalisme laat zien hoe een radicale ideologie kon doordringen tot de macht. Een mustread voor wie iets van de huidige politiek wil begrijpen.
Ooit deelden we stukken land en water met elkaar. Iedereen mocht er gebruik van maken, zolang er maar genoeg overbleef voor de ander. Inmiddels is alles koopwaar of eigendom: energie, wonen, eten, vervoer... Maar, denkt filosoof Thijs Lijster, we kunnen weer leren delen.
The Manifesto for a Caring Economy is a plea for caring as an antidote to neoliberalism. In it, we argue for a regenerative and provisioning economy in which caring communities are the foundation of a truly democratic and sustainable society.
