Ze noemen het het rijkste land ter wereld: de Democratische Republiek Congo (DRC). Met haar koper, kobalt, coltan en goud beschikt de DRC over een ongekende rijkdom aan grondstoffen. Terwijl de wereld profiteert van deze bodemschatten, blijft de bevolking zelf structureel buitenspel staan. Al eeuwenlang wordt Congo gebruikt als wingewest van buitenlandse machten – en die geschiedenis lijkt zich alsmaar te herhalen. Vooral nu het westen zich haast om de klimaatcrisis op te lossen. Weg met fossiele energie – leve de elektrische auto, de windmolen, het zonnepaneel. Maar hoe ‘groen’ is die energietransitie werkelijk, als de grondstoffen ervoor worden gewonnen in landen als Congo, waar uitbuiting en geweld nog altijd dagelijkse realiteit zijn? In dit programma onderzoeken we de schaduwkant van groene energie. We duiken in de relatie tussen Nederlands beleid en Congolees leed. Wat voor verantwoordelijkheid hebben wij hier? En wat zijn de gevolgen daar? Deze avond leren we luisteren naar verdrukte verhalen en trainen we onze oren om een taal anders dan de onze te verstaan.
Carla Kabamba is politicoloog, performancekunstenaar en fractievoorzitter van Lijst Kabamba in de Amsterdamse gemeenteraad. Vanuit haar Congolees-Angolese achtergrond verbindt ze politiek, kunst en activisme in de strijd voor sociale rechtvaardigheid. Ze spreekt zich regelmatig uit over de impact en doorwerking van kolonialisme en de uitbuiting van Congo.
Danielle Hirsch is lid van de Tweede Kamer namens GroenLinks-PvdA en was hiervoor directeur van de milieu- en mensenrechtenorganisatie Both ENDS. In de Tweede Kamer is Danielle woordvoerder voor internationale handel, ontwikkelingssamenwerking en internationale klimaatpolitiek. Ze zet zich in voor een eerlijker en groener handelsmodel en pleit voor een buitenlandbeleid dat bijdraagt aan een duurzame toekomst voor mensen wereldwijd.
Glodi Mbwete is spoken word-artiest, rapper en communitybuilder. Als medeoprichter van WijZijnCongolezen zet hij zich in om de Congolese diaspora in Nederland te verbinden en bewustzijn te creëren over de humanitaire crisis in de Democratische Republiek Congo. In zijn optredens en muziek verweeft hij persoonlijke verhalen met thema’s als koloniale uitbuiting, geloof en identiteit. Zijn werk is te horen op podia zoals Den Haag FM en zijn eigen woordkunsten-platform Ik Spreek.
Daniëlle Zawadi is schrijver, spoken word-artiest en programmamaker. Geboren in de DRC in Kinshasa en opgegroeid in Nederland. Ze onderzoekt in haar werk thema’s als identiteit, biculturaliteit en vriendschap en stond op podia als het Amsterdam Fringe Festival en de Nacht van de Poëzie. Ze is oprichter van Het Zwarte Schaap en programmamaker bij Poetry International, en won in 2020 de BIPOC Voice Award.
En weer lijdt de bevolking van Goma onder geweld. De rebellengroep M23 claimt de stad in het oosten van Congo, die vaker is getroffen door rampspoed, vannacht te hebben ingenomen. Alleen al deze maand zijn in twee provincies rond Goma volgens VN-cijfers 400.000 mensen op de vlucht geslagen, boven op de miljoenen die binnen het gebied al ontheemd waren.
Grondstoffen die westerse bedrijven van Rwanda kopen, zijn hoogstwaarschijnlijk gesmokkeld uit het door geweld geteisterde Congo – met hulp van de door Rwanda gesteunde rebellengroep M23. Ondanks deze ‘duidelijke betrokkenheid’, wil de EU toch een mineralendeal met Rwanda. ‘We leven niet meer in de periode waarin mensenrechten centraal stonden in het buitenlandbeleid van Westerse landen. Geopolitiek is belangrijker.’
