Één van de laatste rafelranden van Amsterdam wordt binnenkort met de grond gelijk gemaakt. De bodem onder de Baaibuurt is namelijk aan het verzwakken richting een daadwerkelijke baai. De buurt gaat met meters verhoogd worden en de gemeente Amsterdam zal hier drie à vier jaar mee bezig zijn. Je kan de buurt op het Zeeburgereiland kennen van de studentengemeenschap Zuiderzeeweg, of misschien wel van de broedplaats Fort Knox. Een buurt waar vrije vogels zich al vijftig jaar hebben genesteld en in de vergetelheid met elkaar een onvergetelijk stukje Amsterdam hebben gecreëerd. Vanwege de aankomende ontwikkeling is de ontruimingsbrief onlangs bij de eilanders op de deurmat gevallen en vraagt de buurt zich af wat er in de plaats van hen zal komen. Hoe kunnen zij onderdeel zijn van de nieuwe plannen? Om de nieuwe toekomst van de Baaibuurt te verbeelden wordt tijdens deze avond een gesprek tussen de eilanders en de gemeente Amsterdam gefaciliteerd en bespreken we de waarde van vrije ruimte.
Kunstmarkt van Het Baaibuurt Collectief
Opening programma
Het eerste panelgesprek
Presentatie Monique over de Baaibuurt
Een video van Het Baaibuurt Collectief
Het tweede panelgesprek – deel 1: de bodem
Het tweede panelgesprek – deel 2: een samenwerking
Vragen uit het publiek
Afsluiting programma
Performance Berber Hidma
Kunstmarkt van Het Baaibuurt Collectief
De Baaibuurt/ZZW gemeenschap brengt alle kleuren van het eiland in marktvorm naar Pakhuis de Zwijger! 9 kunstenaars, zoals timmerlieden, schilders, collagemakers en dichters van het eiland, brengen hun werk naar je toe. Je kunt een kijkje nemen naar hun creaties en een praatje maken om erachter te komen hoe het eiland hen de ruimte en gemeenschap heeft gegeven om te creëren en zich uit te drukken.
Amsterdam ondergaat een groeispurt. Dit maakt dat de stad onder een vergrootglas ligt, waarbij ook de vergeten plekken aan de beurt zijn om ontwikkeld te worden. Aangezien vrije ruimte geen economische drijfveer heeft, is het lastig om permanentie te vinden in schaarse ruimte. Toch is in het coalitieakkoord van 2018 is het volgende gesteld: ‘Amsterdam is uniek vanwege haar lange traditie van tegencultuur. De stad ontwikkelt zich en daardoor komt deze cultuur onder druk te staan. Daarom beschermen we rafelranden.’ Een aantal ambtenaren is hiermee aan de slag gegaan onder de noemer Expeditie Vrije Ruimte en heeft nieuw beleid rondom vrije ruimte ontwikkeld met als voornaamste doel het beschermen van bestaande en het creëren van nieuwe vrije ruimte. De gemeente Amsterdam erkent hiermee het belang van vrije ruimte voor een leefbare stad. Tijdens het eerste panelgesprek gaan we in op de definitie en het belang van vrije ruimte. Hoe verschillen bureaucratische en ideële vrije ruimte van elkaar? Waarom is het belangrijk om vrije ruimte en rafelranden te beschermen? En hoe kan je iets plannen wat autonoom groeit? Ook richten we ons op de bestaande vrije ruimte op het Zeeburgereiland.
Panelgesprek 1 is met:
Joekenel van der Pijl is werkzaam voor de gemeente Amsterdam als procesmanager van de Expeditie Vrije Ruimte. In die rol richt zij zich samen met een klein team op een nieuwe aanpak waarin de gemeente initiatiefnemers faciliteert bij het creëren van vrije plekken in de stad. Sinds ongeveer een jaar is dit team in gesprek met sommige eilanders.
Samantha Feelix (UK/NL) is een internationaal theatermaker uit Amsterdam. Ze doet commerciële en non-commerciële opdrachten/optredens, zowel als projecten in openbare en gemeenschappelijke ruimtes. Samantha maakt op maat inter-actief acts- met een knipoog naar onze huidige staat van Mens-zijn. Als artiest /administrator: Glastonbury (UK), Strawberry Fayre (UK), de Luwte, DFM radio, Oerol (NL) Ruigoord , Stedelijk Museum, Stubnitz, Robodock, Pl Dok, RHVD, Nw en Meer, Stadsnomaden Nijmegen, Green Tribe, ADM Community, de Roze Tanker o.a. Leave No Waste beleidmaker/coordinator/uitvoerder Festivals en evenementen tot 5000 mensen. Contact: [email protected]
Max Tuinman is Stedenbouwkundige. Hij zet zich in voor de bestaande stad en haar bewoners. Met zijn werk ondersteunt hij bewonerscollectieven om te ontwikkelen en hun panden en buurt te verbeteren. Afgestudeerd op de toekomst van de Baaibuurt-west.
Hierna geeft Monique Lemmens een presentatie over de Baaibuurt-West vanuit de gemeente Amsterdam. De planning voor de buurt wordt hier o.a. in getoond.
Vervolgens gaan we een korte video bekijken, die gemaakt is door een aantal eilandbewoners. Hiermee laten ze een verbeelding zien van de toekomst van het eiland.
Tot slot gaan de eilanders en de gemeente Amsterdam met elkaar in gesprek over de toekomst van de buurt. Eigenlijk had de timing niet beter gekund. De fase rondom de tekentafel is pas net van start gegaan, waardoor de gemeente ideeën rondom de nieuwe baaibuurt verwelkomt. Nu vragen de eilanders zich af hoe ze deel kunnen worden van de nieuwe plannen. Hoe kunnen we de toekomst van de Baaibuurt-West verbeelden? Hoe kan een samenwerking in gang worden gezet? En welke lessen kunnen en worden getrokken uit eerdere samenwerkingen?
Panelgesprek 2 is met:
Nanouk de Jong is al ruim 10 jaar verbonden aan gemeenschappen in de Baaibuurt en mede-initiatiefnemer van Het Baaibuurt Collectief. Als actieve bewoner heeft ze met passie en toewijding bijgedragen aan diverse buurtprojecten, waaronder de transformatie van een leegstaande ruimte tot een gemeenschappelijk beheerde weggeefwinkel, de oprichting van een bloeiende buurttuin en het organiseren van verbinden bijeenkomsten. Momenteel richt Nanouk haar inspanningen op het opzetten van een voedselcoöperatie voor Zeeburgereiland en omliggende buurten, waarbij ze streeft naar betaalbaar gezond eten, korte ketens en lokale betrokkenheid.
Cyril Stom is al lange tijd gebruiker van een leef/werkruimte in Fort Knox en wil zijn ervaring met het opzetten van maakgemeenschappen inzetten om de toekomstige generatie in de Baaibuurt de plek te geven die ze verdienen, voor een stad die dat naar zijn mening hard nodig heeft. Ooit opgeleid als interactie ontwerper is hij door zijn werk voor reclame- en communicatiebureaus, als creatief directeur, creatief producer en technisch directeur, er steeds meer achtergekomen dat zijn rol altijd en vooral facilitair hoort te zijn. Zijn passie die door de jaren heen ontstaan is voor creatieve vrijplaatsen maakt dat hij nu mede-ontwikkelaar is van zulke locaties, voor verschillende doelgroepen, (digitale) creatieven, (alternatieve) kunsten en (h)eerlijke ambachten.
Monique Lemmens is sinds januari 2023 de projectmanager van de Baaibuurt West en Oost op het Zeeburgereiland.
Martin Kaffarnik, sinds een kwart eeuw Amsterdammer, is Bajesdorper van het allereerste uur en initiatiefnemer van Vereniging Het Nieuwe Bajesdorp. Daarnaast is hij theatertechnicus en -liefhebber.
Tot slot eindigen we de avond met een performance van Berber Hidma. Berber gebruikt de kracht van verhalen om mensen een ander perspectief op de wereld te geven. Ze begeleidt mensen bij het het vinden van hun eigen verhaal en is mede- oprichter van Tours that Matter. Al jarenlang betrokken bij vrijplaatsen in Amsterdam en heeft opgetreden op ADM, Ruigoord, Bajesdorp, de Ship of Fools, het Vrijpaleis en het Groene Veld. Sinds een jaar een trotse bewoner van ‘de rafelrand’ van Zeeburgereiland.
Het is misschien wel het best bewaarde geheim van Amsterdam: de Cruise Inn aan de Zuiderzeeweg in Amsterdam. De 41 jaar oude rock-’n-rollclub wordt in zijn voortbestaan bedreigd.
Studenten die op de Zuiderzeeweg wonen, moeten een half jaar eerder hun woning verlaten dan is afgesproken. Toen zij tekenden wisten ze dat ze uiterlijk december 2024 moesten vertrekken, inmiddels is dat vervroegd naar juni volgend jaar.
De studentenhuizen aan de Zuiderzeeweg moeten wijken voor woningbouw. Een groot verlies, schrijft bewoner Vincent Huf. ‘Ik hoop dat de gemeente inziet dat het zomaar platgooien van een groene wooncommunity heel erg zonde is.’
