De Oekraïne-oorlog is z’n tweede jaar ingegaan. De afgelopen maanden is het ook steeds meer ‘onze’ oorlog geworden. Terwijl in de Donbas soldaten en burgers omkomen, en er geschuild wordt in metrostations en kelders, sturen wij vanuit het ‘veilige deel’ van Europa wapens en hulpgoederen, en leggen we sancties op. VPRO Tegenlicht peilt de stemming in grensland Estland. Wat doet de oorlog met de Baltische Staten? ‘Die zullen als volgende aan de beurt zijn’, meent de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Bovendien lijkt de oorlog een uitputtingsslag te gaan worden. Uit welk hout je gesneden moet zijn voor deze strijd? Een strijd die overigens niet alleen militair gevoerd wordt. En waar wordt eigenlijk voor gevochten: voor vaderland of vrijheid?
We beginnen de avond met een gesprek over het maakproces van de aflevering en de bijbehorende themamaand. Dat doen we met:
- Shuchen Tan is regisseur bij VPRO Tegenlicht, en heeft o.a. de documentaires De wereldkaart volgens China (2022), Wijze lessen van Afghanistan (2021) en De digimens (2021) gemaakt.
- Geert Rozinga is eindredacteur bij VPRO Tegenlicht.
Ook spreken we met visueel maker Julia Veldman, zij is maakte voor de themamaand een interactive over de vraag wie die ‘wij’ is waar het steeds over gaat.
Hierna gaan we aan de hand van fragmenten uit de aflevering in gesprek met een aantal experts. We gaan het hebben over hoe zij naar de aflevering kijken, maar voornamelijk over wat zij hiervan herkennen in hun werkzaamheden. Hoe kunnen we de situatie in Oekraïne duiden? Wat zouden ‘wij’ als Westen en de NAVO kunnen en moeten doen? En wat kan jij doen om de Oekraïners te ondersteunen?
Deze gesprekken gaan we voeren met:
- Jeroen Bult is historicus en publicist, gespecialiseerd in Estland, Letland en Litouwen. Jeroen is sinds 2006 medewerker van Elsevier Weekblad in de Baltische landen en pendelt tussen Tallinn en Vilnius. Jeroen is voornamelijk geïnteresseerd in de Baltisch-Russische verhoudingen en de geschiedenis die hieraan ten grondslag ligt. Tevens werkt hij aan een boek over Estland sinds het herstel van de nationale onafhankelijkheid in 1991.
- Bas Spijker is medeoprichter van Dutch Civilian Action (DCA). DCA is een groep vrijwilligers die essentiële middelen naar Oekraïne brengt en vluchtelingen mee terug neemt naar Nederland. Verder werkt DCA samen met andere organisaties om zorg te bieden aan bijvoorbeeld kinderen die wees zijn geworden, patiënten met tuberculose en gehandicapten. Daarbij proberen ze bij te dragen aan het opgang helpen van de markteconomie door lokaal eten in te kopen en vervolgens te distribueren over Oekraïne.
- Max Boogaard en Godert Ponsen zijn aangesloten bij Keep Them Warm, die noodzakelijke producten naar de Pools/Oekraïense grens brengt, humanitaire hulp levert en Oekraïense vluchtelingen vervoer terug naar Nederland en een veilige verblijfplaats aanbiedt. Godert is medeoprichter van Keep Them Warm, studeert psychologie en zet zich in voor verschillende maatschappelijke projecten. Max is journalist bij Nieuwskamer en gespecialiseerd in Gen-Z en jongeren. Hij vertrekt aanstaande zaterdag voor de vijfde keer richting de Oekraïense grens om goederen af te leveren en vluchtelingen op te halen.
Ontdek hier alles over de themamaand van VPRO Tegenlicht
Zaterdag een jaar geleden reed schrijver Jaap Scholten vanuit zijn woonplaats in Hongarije naar de Oekraïense grens. Hij raakte onder de indruk van het Oekraïense miljoenenleger van vrijwilligers, de volonteri, en besloot hen zo veel mogelijk te helpen. Dit is zijn verhaal, vervat in een persoonlijk essay.
Op 24 februari is het een jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Wat volgde is een oorlog met honderdduizenden slachtoffers, toenemende wapenleveranties vanuit het Westen, grote vluchtelingenstromen en oorlogsretoriek die doet vrezen voor het ergste. Met vier geesteswetenschappers uit verschillende disciplines analyseren we de huidige stand van zaken van de oorlog in Oekraïne, en blikken we na een jaar van escalatie vooruit: hoe moet het verder met deze oorlog?
Buitenhof kijkt één jaar na de Russische invasie in Oekraïne naar de rol van de journalistiek in deze oorlog. Wat heeft een jaar van conflict gedaan met de waarheidsvinding en het vrije woord? En in hoeverre klopt het spreekwoord: de waarheid ligt op het slagveld?
Op 24 februari 2022 viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien woedt er een oorlog waar lang voor gevreesd werd, maar die niemand écht verwacht had. In deze collectie verzamelen we alle verhalen rond dit thema.
Op 24 februari 2022 viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien woedt er een oorlog. Amsterdam vangt veel vluchtelingen uit Oekraïne op. Hoe gaat het met ze, na een jaar van vluchten, en proberen hun leven weer op te pakken in onze stad? We spreken Galyna, kok in het Savoy Hotel, en Liza en Ramy die in de Kinkerstraat wonen met hun dochtertje. “De reacties van Amsterdammers zijn hartverwarmend.”
Het is het ‘nachtmerriescenario’ voor zowel Oekraïne als Rusland: een oorlog waaraan maar geen einde komt. Beide kampen hopen met een groot offensief de strijd te winnen. Hoe zou dat eruitzien? En wat zijn de kansen voor de een en de ander? Drie scenario’s na één jaar oorlog.
