Het klimaat in Nederland wordt steeds onstuimiger. Van vernietigende stormen tot steeds intensere hittegolven – de impact die extreme weersomstandigheden de komende jaren op ons leven zullen hebben is onontkoombaar. Terwijl sommige gebieden te maken krijgen met ondraaglijke droogte, worden andere juist geteisterd door ongekende neerslag en overstromingen. Waar komen deze veranderingen vandaan? Hoe hangen ze samen met andere klimaatkantelpunten? En hoe kunnen we ons aanpassen aan een wereld waarin extreem weer de nieuwe realiteit is? Een college van de eerste vrouwelijke weervrouw op TV Margot Ribberink. En daarnaast een college over de rol van protest in sociale kantelpunten. Wat motiveert mensen om de barricades op te gaan? En wat kan de klimaatbeweging daarvan leren? Je hoort er alles over van ‘protestprofessor’ Jacquelien van Stekelenburg (VU) en Amarins Jansma (UU), recent gepromoveerd op de motivaties en (radicale) actiestrategieën van de klimaat- en milieubeweging.
Over de sprekers
Margot Ribberink is meteoroloog, klimatoloog en voorheen fervent tornadojager. Ze werd in 1991 de eerste weervrouw op de Nederlandsde TV. Samen met Bernice Notenboom maakte ze in Mail de film Desert Alert over de maatschappelijke gevolgen van de klimaatcrisis in het mondiale zuiden. In 2019 zwaaide ze na 28 jaar af als weervrouw en nu geeft ze lezingen over klimaatverandering en zet ze zich in voor onder meer Operatie Steenbreek en stichting KlimaatGesprekken.
Prof. dr. Jacquelien van Stekelenburg is hoogleraar Sociale verandering en conflict aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij onderzoekt waarom mensen gaan protesteren bij grote sociale veranderingen. Amarins Jansma, promoveerde eerder deze maand op de motivaties en (radicale) actiestrategieën van de klimaat- en milieubeweging. Samen geven ze een mini college over waarom de ene bezorgde burger op de bank zit en de ander op de barricade staat. Wat maakt dat sommige protesteerders strategieën van burgerlijke ongehoorzaamheid toepassen terwijl andere groepen deze tactiek niet (kunnen) gebruiken? Hoe legitimeren individuen en groepen wetsovertredingen, definiëren zij geweld en wanneer krijgen zij sympathie voor dit soort tactieken? En bestaat er zoiets als constructieve polarisatie?
FRÉ is een nieuwe kracht in de internationale popscene. Haar muziek en teksten spreken de stem van een generatie aan die vecht voor gelijke rechten, gelijke kansen en een leefbare planeet. In 2021 richtte FRÉ de Nederlandse tak van Music Declares Emergency op, een internationale duurzaamheidsbeweging waarbij onder andere Arcade Fire, Bon Iver en Billie Eilish zijn aangesloten. Benjamin Fro is een rapper die over dansbare beats tekeergaat over filosofische en maatschappijkritische onderwerpen of over helemaal niets. Zijn benadering van hip-hop wordt als intellectueel, excentriek en onorthodox beschouwd. Benjamin Fro schreef samen met FRÉ het nummer STORM dat eind april gelanceerd werd en perfect past in deze avond.
Over de moderator
Eveline van Rijswijk is Nederlandse programmamaker, presentator, theatermaker en wetenschapsjournalist. Als presentator interviewde ze afgelopen jaren talloze wetenschappers, schrijvers, politici, kunstenaars, activisten en een Nobelprijswinnaar. Ze schopte het verder tot de finaleweek van De Slimste Mens, schreef columns voor Trouw, odes voor Met het Oog op Morgen en heeft een taalcolumn bij het radioprogramma Spraakmakers. Ze heeft net haar theatertour NU AL afgerond, een eindejaarsconference in het voorjaar, over de toekomst op deze planeet.
Een coalitie van 15.000 wetenschappers waarschuwt opnieuw voor een onomkeerbare klimaatramp. In een rapport staat dat de wereld voor een "kritieke en onvoorspelbare nieuwe fase in de klimaatcrisis" staat. "De omstandigheden waar we de planeet in hebben gebracht, zijn nog nooit door ons of onze prehistorische soortgenoten waargenomen."
Overstromingen, extreme zomerhitte, verzakkingen: klimaatverandering is allang geen ver-van-mijn-bedshow meer. Ook Nederland heeft last van de gevolgen van de opwarming van de aarde. En dat steeds extremere weer zal ons leven in de toekomst nog meer gaan beïnvloeden, stelt journalist Christel Don in haar boek Klimaatgetto's.
In Nederlandse wijken waar de steun voor radicaal-rechtse partijen toeneemt, gaan zogeheten ‘canvassers’ langs de deuren om in gesprek te gaan over de maatschappelijke zorgen die mensen hebben. Zo ook in volksbuurt Blauwe Zand in Amsterdam-Noord. ‘Echt luisteren en begrip tonen heeft zoveel waarde.’
