Nu onze steden sterk groeien is er steeds minder ruimte voor natuur. Deze groene netwerken steeds vaker onderbroken door weg, spoor, huizenblokken of andere obstakels. Het gevolg hiervan is een wereldwijde afname van de biodiversiteit, vooral in de nabijheid van de stad. Bijen hebben geen plek om te rusten, de verstoring van vogelbroedplaatsen door geluidsoverlast en de egel die de weg niet over komt. Als meesterplanners hebben we onze steden en landschap nauwkeurig met elkaar verbonden zodat mensen zich efficiënt kunnen verplaatsen, echter vaak ten koste van plant en dier. Wat is het belang van groenblauwe netwerken? En op welke manier kunnen we deze creëren? In gesprek met bouwers, ecologen, planologen, ontwerpers, beleidsmakers en lokale initiatieven.
Over de sprekers
- Volgens Harry Boeschoten, programmadirecteur Groene Metropool bij Staatsbosbeheer, is groen een nutsvoorziening: “Als we de natuurgebieden aan onze stadsgrenzen succesvol willen herinrichten, moeten ze onderdeel zijn van een groen (natuur) en blauw (water) netwerk, dat vanuit de binnensteden het land dooradert. Een nieuwe nutsvoorziening, die net als elektriciteit en water elk huishouden bedient. Groen is immers een algemeen maatschappelijk belang en draagt bij aan onze gezondheid.”
- Harwil de Jonge is als directeur van Heijmans Vastgoed dagelijks bezig met de leefomgeving van hun projecten. Natuurinclusief bouwen is daar een belangrijk onderdeel van: het bedrijf heeft ecologen in dienst om ervoor te zorgen dat daar waar Heijmans bouwt, het de kwaliteit van natuur en leefomgeving verbetert. Het probleem is echter dat deze natuurinclusieve gebouwen vaak een eilandje vormen en niet in connectie staan met de groene verbindingen van de stad. Hoe kan dit voorkomen worden?
- Ama Koranteng-Kumi is oprichter van Bloei & Groei. Dit initiatief zet zich in voor een groene omgeving waar veerkrachtige vrouwen uit de buurt tot bloei komen. Woonblok 10 van Venserpolder gold jarenlang als een no-go area vanwege criminaliteit. Maar door de moestuintjes van Bloei & Groei is dat veranderd. Het is nu een groene oase van rust. Tuinen vormen een belangrijke schakel om een compleet groen netwerk te realiseren waarbij bewoners betrokken zijn in het onderhoud.
- Frank Vonk is landschapsarchitect en conceptontwikkelaar bij AM. Hij pleit voor een overkoepelende aanpak waarin het ‘stedelijk metabolisme’ centraal staat: alle stromen binnen een gebied, van energie tot en met afval en water. ‘Alles werkt op elkaar in en daarom hebben we ook alle disciplines en partijen nodig die hiervoor verantwoordelijk zijn c.q. hierover kennis bezitten. Wat is de rol van de ontwikkelaar bij het creëren van de essentiële verbindingen die nodig zijn bij het herstellen van de biodiversiteit?
- Stadsecoloog Geert Timmermans weet als geen ander hoe het met de Amsterdamse biodiversiteit gesteld is. Hij is tevens verantwoordelijk voor de ecologische groenstructuur van de stad. Hoe ziet deze structuur eruit? Waar liggen de knelpunten? Veel mensen willen hun bijdrage leveren aan de verbetering van de biodiversiteit van de stad, maar missen de kennis. Geert vertelt tijdens deze avond wat mensen zelf kunnen doen om de biodiversiteit te verhogen.
- Jaap de Jong zet zich als directeur van De Gezonde Stad in voor allerlei projecten voor de verduurzaming van Amsterdam. De stichting wil Amsterdam duurzaam en gezond maken door samen met een community van Amsterdammers en andere koplopers uit de stad projecten en events te starten en bewoners met duurzame initiatieven te ondersteunen. Ook is hij oprichter van Rooftop Revolution, een stichting die actief werkt aan het vergroenen van het daklandschap van Nederland.
- Thijs de Zeeuw focust zich als landschapsarchitect vooral op design for the non human. Zo ontwierp hij dierenverblijven voor Artis, waarbij het perspectief van het dier centraal staat. Daarnaast doet hij onderzoek naar de biodiversiteit van de stad en is hij oprichter van de multidisciplinaire platforms de Natuuroptimist en Zoo of The Future. Thijs heeft jarenlang architectuur voor dieren ontworpen. Wat kunnen we in de reguliere stedenbouw leren van zijn specifieke kennis?
De onderstaande kaart geeft een beeld van de groenstructuur van Amsterdam en waar de knelpunten liggen.
Bron: Gemeente Amsterdam
De aanleg van natuur was vroeger een bijzaak voor bouwers en ontwikkelaars. Veel natuurgebieden zijn daarom slecht bereikbaar vanuit steden en dorpen. Harry Boeschoten van Staatsbosbeheer lobbyt daarom voor aaneengeschakeld groen netwerk van natuurgebieden. Zijn missie is om elke Nederlander aan te sluiten op dit natuurweb. >>>
Staatsbosbeheer streeft naar een groen en waterrijk netwerk dat ons land dooradert: van de stadscentra tot in de natuurgebieden. Een netwerk voor plant, dier én mens. Hoe doen we dat?
Interactieve kaart van de gerealiseerde en toekomstige ecopassages in Amsterdam
Biodiversiteit in Nederland herstelt zich niet vanzelf. Het vraagt om een systeemverandering die we samen aan moeten pakken. Met boeren, terreinbeheerders, particulieren, onderzoekers en overheden. Met het Deltaplan Biodiversiteitsherstel zetten we ons in voor een Nederland waar mensen én natuur zich kunnen ontplooien. >>
Vanaf 2004 werkt Wageningen University & Research aan de transitie van reguliere bedrijventerreinen tot inspirerende en duurzame werklocaties. Met groen en water als bouwstenen om biodiversiteit, gezondheid, klimaatadaptatie en uitstraling te verbeteren.
