Waar niet-hernieuwbare materialen als beton, staal en baksteen de afgelopen eeuw de meest gebruikte bouwstoffen zijn geweest, worden de negatieve effecten van deze fossiele bouwmaterialen op het klimaat steeds duidelijker. Hernieuwbare bio-based materialen, in het bijzonder hout, bieden een wezenlijke oplossing voor het (her)ontwikkelen van een toekomstbestendig gebouwde omgeving. Tijdens deze derde editie van Houtbouw XL gaan we met elkaar in gesprek over hoe we de transitie naar een duurzaam gebouwde omgeving kunnen bevorderen. Op deze dag staat ons hele pand in het teken van houtbouw. Overdag houden we thematische sessies die de diepte ingaan. Deze inhoud sluit aan bij professionals die werken in de bouwsector. Tijdens het avondprogramma etaleren we enkele innovatieve topprojecten en gaan we in panoramagesprek met koplopers over de grote transitieopgave. De avond is geschikt voor een brede groep geïnteresseerden uit de hele bouwsector. Meer info en aanmelden voor het avond programma klik hier.

Dit programma is enkel fysiek te bezoeken in onze zaal. Het programma is wel later online terug te kijken via dezwijger.nl/terugkijken of via ons YouTube-kanaal.
Met in dit programma
Hermann Blumer
International price winning visionary timber engineer
Pablo van der Lugt
Kwartiermaker Biobased Bouwen TU Delft - AMS Institute, auteur Houtbouw Revolutie & Booming Bamboo
Pascal Steenbakkers
Associate Director en Brandveiligheid Ingenieur bij Arup
Saskia Hegeman
Senior adviseur brandveiligheid bij Nieman Raadgevende Ingenieurs
Norbert Schotte
Transitiemaker, Activator biobased bouwmaterialen, Gideon & Klimaatburgemeester Lansingerland
Dick van Ginkel
Technisch Innovatie Manager bij TBI WOONlab
Hans Bootsma
Directeur Projectontwikkeling bij Synchroon
Lidewij Lenders
Specialist timber construction & biobased materials | owner and co-founder MAATworks architects
Bas Horsting
Senior Advisor Sustainable Urban Development bij Gemeente Amsterdam
Marta Malé-Alemany
Lead at Robot Studio, Head Lecturer in Digital Production Faculty of Technology at Amsterdam University of Applied Sciences
Fanauw Hoppe
Duurzaamheidsadviseur Flux Partners & Circular Economy/Sustainability Counsel bij CircuLaw
Jim Teunizen
Partner bij Alba Concepts, Aanjager Circulaire Bouweconomie bij BCI Gebouw
Ron Galesloot
Adviseur Proactie bij brandweer Amsterdam Amstelland
Mechtild Stuhlmacher
Architect and owner Korteknie Stuhlmacher Architecten
Jos van Eldonk
Architect Partner bij Common Affairs
Denise Koeleveld
Ruimtelijk onderzoeker Conceptontwikkeling bij Ymere
Dennis Hauer
Architect en Director bij Urban Climate Architects
Edwin van der Voort
Ontwikkelmanager bij de Alliantie
Koen Temmink
Senior specialist akoestiek bij Nieman Raadgevende Ingenieurs
Frank Huijben
Lector Biobased Construction at HZ and Avans University of Applied Sciences
Alex de Rijke
Professor Timber Architecture TU Delft - Co-Founding Director dRMM Studio
Machiel Spaan
Oprichter en architect bij M3H
Thijs Luijkx
Eigenaar bij IJKX Interim en advies
Christina Eickmeier
Partner / Architect bij CHRITH architects
Wouter de Haas
Architect en founder lab03
Kristian Maters
Eigenaar Prefab Strobouw
Sander Rutten
Senior Consultant bij Rut10 Consultants
Nicole Nicholson
Sustainability & Marketing Executive bij MOSO Mastering Bamboo
Peter Kuindersma
Innovator & expert circulariteit, senior consultant bij Ingenii Bouwinnovatie
Edward Zevenbergen
Directeur Projecten BPD Gebiedsontwikkeling
Saskia Oranje
Partner bij DOOR Architecten
Bouwe Meijer
Beleidsmedewerker Biobased Bouwen bij Ministerie van BZK
Madeline Buijs
Chief Economist & Head of Research Colliers
Egbert van den Bergh
Directeur Vios Vastgoed
Tim Vermeend
Oprichter en directeur bij Urban Climate Architects
Klaartje Molthof
Lid Directieraad Portefeuillevernieuwing Ymere
Martijn van Toor
Directeur | Eigenaar Brummelhuis & Ekowood Houses
Gert-Jan Rozemeijer
Directeur/ senior adviseur bij Lüning Engineers in Timber Structures
Ingrid van Leeningen
Adviseur duurzame gebiedsontwikkeling bij Gemeente Almere
Rosa Hoogma
Co-founder & Commercieel verantwoordelijke bij Moos
Jan Willem van de Groep
Founder programma Building Balance, Kwartiermaker hout en biobased bouwen provincie Flevoland
Joost Borneman
Co-Founder BambooLogic
Veronique Leenhouwers
Directeur C.U. BAM Wonen Noordwest at BAM Wonen
Sacha Brons
Intervention Lead for Construction Stored Carbon bij Climate Cleanup

Klik hier om het blokkenschema in het groot te zien of te downloaden.

Programma in het kort
9:30-10:30 | Rondleiding Robotlab op de Hva

Tijdens de rondleiding op de HvA wordt je meegenomen in de meest recente ontwikkelingen die spelen rondom houtbouw in het onderwijs. Gedurende de rondleiding is visionair en prijswinnende houtbouw expert Hermann Blumer ook aanwezig. Kom een kijkje achter de schermen nemen van de meest innovatieve plek op de HvA; het Robotlab. Meld je hier gratis aan!

Let op: de locatie van dit programma is Hogeschool van Amsterdam, Jakoba Mulderhuis, Rhijnspoorplein 2 in Amsterdam.

11:30 - 13:00 | Ronde 1
  • Brandwerendheid
  • Houtbouwtenders
  • Detailing of wood constructions (English session)
  • Rekenmethodes
  • Akoestiek en lage frequenties
13:00 - 14:00 | Lunch

De lunch is op eigen kosten in ons café. Wil je verzekerd zijn van een plekje aan tafel, reserveer dan op tijd.

14:00 - 15:30 | Ronde 2
  • Timber constructions in education (English session)
  • Marktpitches van houtbouwconcepten
  • Businesscase
  • Bouwen en isoleren met stro
15:30 - 16:00 | Pauze
16:00 - 17:30 | Ronde 3
  • Carbon credits & certificering
  • Bouwen met bamboo
  • Standaardisering en inkoop
  • Wet- en regelgeving
17:30-19:30 | Diner en netwerken

Het diner is op eigen kosten in ons café. Wil je verzekerd zijn van een plekje aan tafel, reserveer dan op tijd. De EK wedstrijd Nederland – Oostenrijk zal om 18:00 uur worden uitgezonden in ons café.

20:00 - 22:00 | Avondprogramma (in de Grote Zaal van PdZ)

Klik hier voor meer informatie over het programma en de sprekers

Meer over het programma

Ronde 1

11:30 – 13:00 | Brandwerendheid

Brandveiligheid is een ‘hot topic’ voor houtbouw en biobased materialen. Er is recent een onderzoek uitgebracht door Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) die agenderen dat verduurzaming met nieuwe materialen en brandveiligheid niet goed samengaan. Wat voor systemen en installaties kunnen geïmplementeerd worden om de brandveiligheid te verhogen? Wat voor constructieve maatregelen in het ontwerp kunnen bijdragen aan de veiligheid? En hoe kunnen we de balans vinden tussen duurzaam bouwen en brandveiligheid. Tijdens deze sessie zullen we deze brandende vragen beantwoorden.

11:30 – 13:00 | Houtbouw Tenders

Tenders geven gemeenten de mogelijkheid meer sturing te geven richting houtbouw. Maar hout mag niet bovenwettelijk geëist worden tijdens het uitschrijven van een tender. Hoe kunnen gemeenten er dan voor zorgen dat er binnen tenders alsnog een voorkeur ontstaat voor houtbouw? Er zijn meerdere mogelijkheden om via voorwaarden en gunningscriteria alle pijlen op houtbouw te laten richten, die binnen deze sessie behandeld zullen worden. Waar moet van tevoren rekening mee gehouden worden en hoe creëer je een gelijk speelveld?

11:30 – 13:00 | Rekenmethodes

Er zijn vele tools op de markt om de impact van houtbouw in kaart te brengen. Zo heb je de milieuprestatie gebouwen (MPG), construction stored carbon (CSC), levenscyclusanalyse (LCA), environmental product declaration (EPD) en nog vele anderen rekenmethodes. Met zoveel rekenmethodes zie je door de bomen het bos niet meer. Wat is de precieze impact van hout en biobased materialen in de bouw? En welke methodes geven welke resultaten?

11:30 – 13:00 | Detailing of timber constructions (English session)

You have real wood architects who have feeling for the material, and you have architects who design in wood as if it is concrete or steel. Conclusion: wood is a material with its own identity and with its own characteristic properties. It deserves all due respect.

The session is opened by the renowned Swiss wood structural engineer Hermann Blumer (80 years), known for his collaboration with the Japanese architect and Pritzker Prize winner Shigeru Ban. See the article that Hans de Groot, member of the programme council Wood of Pakhuis de Zwijger, wrote about this phenomenon in 2016. Also another speaker is architect Mechthild Stuhlmacher, who as a born German woman naturally designs in wood. She observes now painfully how this sometimes is done in the Netherlands. Architects Dennis Hauer and Lidewij Lenders finally present an intermediate stand of the research they do on 15 Dutch wooden buildings (mid- and high-rise) for a practical manual with design guidelines and reference details, taking into account the properties of wood.

The session will be held in English, so that speakers are able to exchange issues and ideas.

Akoestiek en lage frequenties

Houten woningen hebben meer moeite met het waarborgen van een goede akoestiek. Hout heeft een lagere massa en is daardoor gevoeliger voor trillingen, wat resulteert in meer geluidsoverlast. Er moeten daardoor extra maatregelen genomen worden voor een goede akoestiek, zoals dikkere vloeren, of het ontkoppelen van constructies. Daarnaast worden lage frequenties buiten de normen voor lucht- en contactgeluid gelaten, terwijl die bij houtbouw extra aandacht vragen. Welke specifieke maatregelen kunnen we nemen en hoe passen we deze toe? We doorbreken de stilte en geven antwoord op deze vragen tijdens deze sessie over akoestiek en lage frequenties.

 

Ronde 2

14:00 – 15:30 | Timber constructions in education (English session)

There has been a lot of focus on building with concrete and steel over the recent decades. The entire construction industry and current generation is focused on these materials today. With wood construction, there needs to be a shift within the current system. This requires a lot of new issues in terms of knowledge. How do you design and build with wood? It is important to prepare the next generation for building with wood. Four teachers-researchers unfold their views and plans: Alex de Rijke, Machiel Spaan, Frank Huijben and Marta Malé-Alemany.

14:00 – 15:30 | Marktpitches

Het aantal houtbouwconcepten is de afgelopen jaren flink gestegen. Deze concepten zijn geschikt voor verschillende woontypologieën: van grondgebonden woningen tot houten hoogbouw. Benieuwd naar de verschillen tussen de concepten en wat elk concept uniek maakt? We nodigen in deze sessie diverse marktpartijen uit om hun houtbouwconcept te pitchen. Daarna gaan ze met elkaar in gesprek over de voor- en nadelen van de verschillende concepten.

14:00 – 15:30 | Businesscase

Bouwen met hout willen we allemaal wel, maar het moet ook in de businesscase passen. Wanneer is hout voordeliger dan beton, bijvoorbeeld met betrekking tot de bouwsnelheid? Welk houten bouwsysteem kies je dan en met welke voorwaarden? We behandelen een case, waarin een vergelijking is gemaakt tussen de bouwkosten voor een houten gebouw en een betonnen gebouw.

14:00 – 15:30 | Bouwen en isoleren met stro

Bouwen en isoleren met stro is een duurzame en innovatieve benadering die steeds meer aandacht krijgt in de wereld van de bouw. Strobalen, oorspronkelijk als landbouwproduct, worden nu gezien als een veelbelovend bouwmateriaal vanwege hun uitstekende isolerende eigenschappen, hernieuwbaarheid en lage milieu-impact.

Deze sessie geeft een inleiding over strobouw: wat zijn de opties van het bouwen met stro, hoe goed isoleert het en op welke manier kunnen we een versnelde slag maken met deze innovatieve benadering van bouwen? Vervolgens wordt een presentatie gegeven over een studie door lab03, CHRITH Architects en Studio Inscape, over opschalen van biobased materialen, worden er voorbeelden gegeven van buitenlandse projecten en meerlaagse strobouw.

Ronde 3

16:00 – 17:30 | Carbon Credits & certificering

Carbon credits, zijn certificaten die een reductie van één ton CO2-equivalent (CO2e) vertegenwoordigen. Ze worden gebruikt in een systeem dat is ontworpen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen door bedrijven en organisaties aan te moedigen hun emissies te verlagen of te compenseren door te investeren in milieuvriendelijke projecten. Hoe kunnen bedrijven in de houtbouwsector samenwerken om gezamenlijke initiatieven voor carbon credits op te zetten en biobased materialen te certificeren? En hoe kunnen we de balans vinden tussen duurzaam bouwen en het effectief gebruik van carbon credits?

16:00 – 17:30 | Bouwen met Bamboe

Bouwen met bamboe biedt een duurzaam alternatief voor traditionele bouwmaterialen vanwege zijn snel hernieuwbare eigenschappen en structurele sterkte. Bamboe is een van de snelst groeiende planten ter wereld en kan in de tropen lengtes tot 35 meter hoog bereiken. De flexibiliteit, lichtheid en buigzaamheid van bamboe maken het een veelzijdige keuze voor constructies. In Nederland wordt met name ‘ge-engineered bamboe’ toegepast, waarbij de bamboestam wordt verwerkt en verlijmd tot sterke platen, planken en balken voor binnen- en buiten gebruik. Er is echter wel wat kritiek op de transport afstand en de verlijming van het materiaal, gelukkig zijn er vele nieuwe ontwikkelingen waaronder bio-lijmen en lokaal geproduceerd bamboe.

In de volledig gereviseerde versie van het boek Booming Bamboo geschreven door Pablo van der Lugt welke net is gepubliceerd, wordt hier dieper op ingegaan. Tijdens deze sessie gaan we met hem en enkele koplopers inhoudelijk in op de implicaties van bouwen met bamboe. Ontdek de fascinerende wereld van bamboe.

16:00 – 17:30 | Standaardisering en inkoop

Digitalisering geeft een grote kans om tot meer standaardisatie te komen. Dit vraagt om de juiste digitalisering toe te passen. Leveranciers werken met eigen, niet op elkaar aansluitende bouwsystemen, die geen standaard maatvoering hebben. Ontbreken van typegoedkeuringen van succesvolle houtbouwconcepten. Hieraan zou nadrukkelijker en door de juiste instanties gewerkt kunnen worden, zodat deze concepten sneller door vergunningverlening komen. Hoe krijgen we houtbouw haalbaar in de verschillende fabrieken?

16:00 – 17:30 | Wet- en regelgeving

Ter bevordering van duurzaamheidsdoelen is er de laatste jaren vergaande sturing vanuit het Rijk op CO2-reductie door o.a. de verscherping van de MPG-eis, aanpassingen in de weegset en een Whole Life Carbon berekening. Voor gemeenten is het platform CircuLaw ontwikkeld: een kennisplatform om beleidsmakers, projectleiders en inkopers te helpen om circulair te werken. Hoe zit het speelveld rondom wet- en regelgeving van biobased materialen eruit?

DossierHoutbouw
Group 565 Klimaatneutraal
ProgrammareeksHoutbouw

Waar niet hernieuwbare materialen zoals beton, staal en baksteen in de laatste eeuw de meest gebruikte bouwstoffen waren om steden te bouwen, worden de negatieve effecten van deze fossiele bouwmaterialen op het klimaat steeds duidelijker. Hernieuwbare, of biobased materialen, met in het bijzonder hout, bieden een totaaloplossing voor het (her)ontwikkelen van een ‘future proof’ gebouwde omgeving. Onder de noemer ‘mass timber’ worden ondertussen hoogwaardig producten ontwikkelt waarmee complete constructiesystemen en hoogbouwprojecten kunnen worden gemaakt. Wat zijn de voor- en nadelen van houtbouw? Welke invloed heeft houtbouw op de ruimtelijke ontwikkeling van steden? En wat betekent hout voor de huidige woning vraagstukken?