Al jaren zorgt migratie voor politieke verdeeldheid in Brussel, in Den Haag en tussen landen binnen de EU. Ondertussen zijn de Europese grenzen uitgegroeid tot de dodelijkste ter wereld en wordt daar dag in dag uit het lot van elke vluchteling bepaald. Wat zijn de feiten achter de migratiecrisis waarover politici debatteren? Kan Europa de toestroom van vluchtelingen niet aan, of zijn immigranten juist hard nodig voor de vergrijsde arbeidsmarkt? Kennen we de verhalen van vluchtelingen, die ondanks het risico de sprong op een veilige, betere toekomst wagen? Naar aanleiding van zijn meest recente boek De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood gaat Arnon Grunberg hierover in gesprek met andere experts.
Over het programma
In het boek De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood gaat Grunberg op zoek naar hoe onze grenzen altijd weer verdronkenen en geredden produceren, waarbij hij de geschiedenis van de wisselende grenzen van Europa niet vergeet. Hij reisde naar Georgië, waar hij met gevluchte Russen sprak. Naar Oekraïne, om vluchtelingen te ontmoeten die ondanks oorlog in eigen land blijven. En naar Polen, waar hij een gesloten detentiecentrum bezocht. In Nederland liep hij mee met de IND en de vreemdelingenpolitie om de werking van de grens als zeef van dichtbij te bestuderen. ‘Aan de bewaakte grensovergang beschouwt de staat iedereen als verdachte en daar moet men zijn onschuld bewijzen’, aldus Grunberg. ‘Daar wordt verschil gemaakt tussen ingezetenen en niet-ingezetenen.’
Na zijn lezing gaat Grunberg in gesprek met onder andere Hein de Haas, socioloog en migratiedeskundige, die in zijn recent verschenen boek Hoe migratie echt werkt op basis van dertig jaar onderzoek afrekent met hardnekkige linkse én rechtse migratiemythen.
Yaghoub Sharhani, die als Iraans vluchteling naar Nederland kwam en nu redacteur van De Groene Amsterdammer is, vertelt over zijn ervaring aan de grenzen van Europa. Dit doet hij samen met Ehsan Fardjadniya en Raul Balai. Fardjadniya is Iraans/Nederlandse beeldend kunstenaar, filmmaker, initiatiefnemer van ‘A New Pavilion’ in Venetië, Pirate Cinema en CINEDOME en NUB (New Underground Bioscope) in Nederland. Balai werkt als vormgever, tentoonstellingsmaker, curator en kunstenaar.
Oprichter van Migreat, Roos Ykema sluit aan bij het panelgesprek en stelt kritische vragen bij de manier waarop wij grenzen hebben geconstrueerd en de uitwerking die deze grenzen hebben voor de mensen die ze proberen over te steken.
Arnon Grunberg reist door Oost-Europa en bezoekt bij het Poolse grensstadje Przemysl een detentiecentrum voor niet-Oekraïense vluchtelingen. De Iraakse Nazaar en de Kameroense Spencer beantwoorden zijn ongemakkelijke vragen.
In hun geboorteland Iran maakten journalist Yaghoub Sharhani en fotograaf Ehsan Fardjadniya deel uit van een minderheid. Eenmaal in Nederland gold dat opnieuw. Zij schrijven elkaar over hun bevindingen. Waar zijn zij thuis?
