Steeds meer boeren willen de overstap maken naar natuurinclusieve landbouw, maar lopen daarbij tegen een fundamenteel probleem aan: het ontbreekt vaak aan een rendabel verdienmodel. Bovendien brengt de transitie grote financiële risico’s met zich mee. Idealistische motieven alleen zijn niet voldoende – de eerste jaren zijn financieel onzeker en de weg naar een duurzaam en winstgevend model is lang en uitdagend. Zonder een solide verdienmodel blijft een ecologisch verantwoorde onderneming financieel kwetsbaar. Ondertussen blijft een heldere langetermijnvisie vanuit Den Haag uit, terwijl de samenleving niet stilzit. Er liggen meerdere toekomstvisies op tafel, vaak met een financiële component. Maar hoe kan de financiële sector deze transitie versnellen? Hoe zorgen we ervoor dat boeren niet blijven steken in idealisme, maar kunnen rekenen op een duurzaam verdienmodel? Om antwoorden te vinden, gaan we in gesprek met boeren, banken en beleidsmakers en verkennen we concrete oplossingen.
Over de sprekers
Jan de Ruyter is sector bankier plantaardige sectoren en visserij bij de ABN AMRO. Hij schreef mee aan het visiedocument “Regeneratieve landbouw als antwoord op maatschappelijke vraagstukken” dat de bank eerder dit jaar publiceerde. Daarin wordt onder meer gepleit voor een leiderschapsrol door banken in de transitie naar duurzamere landbouw.
Monique van der Laan is biologisch melkveehouder bij boerderij de Beekhoeve. Ze ziet om zich heen gangbare boeren die de overstap naar natuurinclusief willen maken worstelen met verdienmodellen. Hoe kijkt zij naar oplossingen die door de andere panelleden ingebracht worden?
Petra Berkhout is agrarisch econoom en werkt sinds februari 2001 als senior onderzoeker bij Wageningen Economic Research (WEcR, voorheen het LEI). Daarvoor is zij onder andere tien jaar bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit werkzaam geweest, met name op het terrein van het Europese markt- en prijsbeleid voor de landbouw.
Hanneke van Ormondt werkt op het thema biodiversiteit en landbouw voor Urgenda. Ze presenteert hier het 7-vinkjes plan waarmee ze 20 boeren financieel garant stellen voor de transitie van gangbare landbouw naar natuurinclusieve landbouw. Volgens hun berekeningen zou dit op grote schaal 1,8 miljard kosten maar levert het de schatkist ook 12 miljard op in besparingen op op het gebied van gezondheid en natuurherstel.
Jeroom Remmers is de directeur van de TAPP coalitie. Zij pleiten voor een true price mechanisme in de landbouw. Een eerlijke prijs voor vlees en zuivel zou volgens hen uiteindelijk voor nagenoeg alle stakeholders in het landbouwdebat een vooruitgang kunnen zijn.
Het rapport Landinzicht beoogt een startpunt te zijn voor een gesprek over wezenlijke veranderingen in het landbouw- en voedselsysteem.
Terwijl de Nederlandse politiek vat probeert te krijgen op de groeiende stapel dossiers, van stikstof en waterkwaliteit tot mestverordeningen en biodiversiteitsverlies, laten steeds meer boeren zien dat slimme ineenvlechting van landbouw en natuur een deel van de oplossing kan vormen.
