Terwijl het vermogen van miljardairs vorig jaar met 2 biljoen (een 2 met 12 nullen!) dollar steeg en er 4 miljardairs per week bijkwamen, leeft 44% van de bevolking onder de armoedegrens. Dat komt niet doordat de superrijken zoveel harder werken dan jij, maar dankzij een oneerlijk economisch systeem dat geworteld is in het kolonialisme en nog steeds doorwerkt in het heden. Dit jaar dankt de meerderheid van de miljardairs voor het eerst hun rijkdom aan erfenissen, niet aan eigen inspanning – dit geldt voor alle miljardairs onder de 30. Bijna de helft van de top 50 van de huidige Quote 500-lijst in Nederland heeft het vermogen gedeeltelijk of volledig geërfd. Ondertussen staat Nederland aan de vooravond van de grootste overdracht van vermogen ooit. Door de vergrijzing wordt verwacht dat er in de komende 10 jaar ongeveer 230 tot 240 miljard euro in de vorm van erfenissen wordt doorgegeven aan volgende generaties. Het is tijd om de welvaart beter te verdelen, te beginnen met een eerlijker belastingstelsel. Een avond over (internationale) ongelijkheid, het erfrecht en de wirwar aan fiscaal vriendelijke regelingen in Nederland.
Over de sprekers
Winne van Woerden is hoofdbeleidsadviseur Nieuwe Economie bij Oxfam Novib, waar ze onderdeel uitmaakt van het team economische ongelijkheid en druk uitoefent voor een ecologische en sociale transitie van ons economisch systeem. Ze heeft een achtergrond in internationale volksgezondheid en expertise op het gebied van postgroei economie en beleid en is fellow bij het Post Growth Institute en het Commons Network.
Mitchell Esajas studeerde Bedrijfskunde en Antropologie. Hij is medeoprichter New Urban Collective, een netwerk voor studenten en young professionals van diverse culturele achtergronden. Vanuit NUC is hij als duizendpoot betrokken bij verschillende initiatieven die bijdragen aan de dekolonisering van het onderwijs, diversiteit en inclusie op de arbeidsmarkt en het opzetten van The Black Archives. The Black Archives is een een archief dat zich richt op geschiedenis, cultuur en literatuur van Zwarte mensen in Nederland, en daarbuiten.
Mirjam de Rijk is publicist en columnist en schrijft voor De Groene Amsterdammer onder anderen over mensen, geld en werk. In 2024 schreef ze het boek Gekaapt door het kapitaal over hoe commercie en groot kapitaal steeds meer binnendringt in publieke sectoren als de zorg, het onderwijs en onze kinderopvang, wat daar de gevolgen van zijn en wat we hiertegen kunnen doen.
Dolf Jansen is cabaretier, schrijver, presentator en ambassadeur bij Oxfam Novib. Hij is onder meer bekend als presentator van Spijkers met Koppen en als lid van het comedie-duo Lebbis en Jansen. Dolf is ook een fanatiek marathonloper en gebruikt zijn werk om actuele kwesties scherp en humoristisch te belichten.
Bernard Schols is hoogleraar Successierecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij publiceerde diverse boeken, waaronder Voorkom ruzie bij de kist (2024) en Voorkom ruzie in bed (2021). Schols staat bekend om zijn lezingen en optredens waarin hij op een theatrale wijze rechtelijke onderwerpen – zoals juridisch erfgoed – toegankelijk maakt.
Dick Timmer is universitair docent morele en politieke filosofie aan de Technische Universiteit Dortmund. Zijn onderzoek richt zich op rechtvaardigheid, economische ethiek en klimaatverandering. Hij promoveerde aan de Universiteit Utrecht op het thema “distrubitieve rechtvaardigheid” en draagt actief bij aan publieke debatten over sociale en morele vraagstukken.
Lees hier het hele rapport van Oxfam over economische ongelijkheid dat jaarlijks wordt gepubliceerd op de eerste dag van het World Economic Forum in Davos.
De rijksten zijn vorig jaar 2 biljoen dollar – een 2 met twaalf nullen – rijker geworden. De rol van erfenissen wordt daarbij steeds belangrijker. Tegelijk leeft bijna de helft van de wereldbevolking onder de armoedegrens van 6,85 dollar per dag.
In een wereld waarin vermogen zich steeds meer concentreert, komen de gevolgen van ongelijkheid steeds scherper in beeld. Deze bundel verhalen belicht hoe generatierijkdom en belastingconstructies de kloof vergroten, maar laat ook zien hoe filantropie en vernieuwende ideeën over herverdeling een groot verschil kunnen maken. Van jubeltonnen tot ‘limitarisme’: een special over het grote geld.
Miljardairs hebben vorig jaar goed verdiend. Gemiddeld genomen zag iedere miljardair zijn rijkdom in 2024 met €2 mln per dag groeien. Die toename verliep drie keer sneller dan het jaar daarvoor. De superrijken danken het leeuwendeel van hun vermogen aan erfenissen, vriendjespolitiek en monopolies, aldus Oxfam.
Erfbelasting is de meest gehate belasting. Maar waar komt dit sentiment vandaan? En is het wel terecht? Wij zoeken het uit.
Driekwart van de Nederlanders wil het liefst van de erfbelasting af, maar veel economen bepleiten juist een verhoging. Emeritus hoogleraar demografie Jan Latten, die daar mordicus tegen is, praat erover met hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer, voor wie het een onsje meer mag zijn.
Dick Timmer stelt voor dat iedereen gedurende zijn of haar leven een ton of twee belastingvrij mag ontvangen. Zo krijgen we grip op het aanstaande miljardenbal.
Er komt een erfenisregen aan, die de ongelijkheid tussen huizenbezitters en huurders verder kan vergroten, ziet Marike Stellinga.
