Amsterdam krijgt dorst. Door de klimaatcrisis nemen periodes van droogte toe en dat levert een brede waaier aan uitdagingen op voor de stad. Meer en meer wordt water een verdelingsvraagstuk. Verzilting bedreigt de zoetwatervoorraad; verzakking & paalrot door laag grondwater zorgen voor miljardenschade aan Amsterdamse panden; en droge Europese rivieren belemmeren de binnenvaart, met gevolgen voor onze haven. Hoe weeg je de belangen van drinkwater, voedselproductie, natuur, bodemdaling, groen in de stad en scheepvaart? Wat zijn de gevolgen en welke keuzes moeten we nu maken om Amsterdam overeind te houden? We bespreken het met Deltares, Waterschap Amstel Gooi en Vecht, Rijkswaterstaat, de Port of Amsterdam en de gemeente Amsterdam.
Over de sprekers
Marjolein Mens werkt als specialist droogte en waterverdeling bij kennisinstituut Deltares. Droogte raakt aan alles in onze leefomgeving: drinkwater, voedselproductie, natuur, bodemdaling, groen in de stad, scheepvaart, etc. Bij Deltares coördineert Marjolein de toekomstverkenningen en de modelanalyses waarmee maatregelen en langetermijn strategieën onderbouwd worden.
Corien de Vries-Kuiper werkt als adviseur waterkwantiteit bij Rijkswaterstaat aan het beheer van het Noordzeekanaal. Daarbij gaat het om opgaven op het gebied van wateroverlast én watertekort: te veel of juist te weinig water. Corien werkt aan droogte en verzilting op de korte termijn, zoals in de droogteperiode 2022, en op de lange termijn, onder andere in het Deltaprogramma Zoetwater.
Maarten Kuiper is ook hydroloog en stedelijk grondwaterspecialist. Met behulp van duizenden peilbuizen door het hele land houdt zijn bedrijf Aveco de Bondt nauwkeurig het grondwaterpeil in de gaten. Door middel van het monitoren, verzamelen ze hydrologische data en ontwikkelen ze modellen met als einddoel onze gebouwde omgeving klimaatadaptief in te richten tegen droogte.
Erik Spronk is programmacoördinator grondwater bij Waternet. Grondwater vervult belangrijke functies voor de stad, zoals de groei van groen, het beperken van bodemdaling, ontwateren van gebouwen, tuinen, parken en wegen en voor het conserveren van houten paalfunderingen. Erik zorgt ervoor dat Waternet maatregelen neemt om de grondwaterstanden in Amsterdam zo goed mogelijk af te stemmen op deze functies.
Alma Prins is bijna 15 jaar werkzaam bij Port of Amsterdam. Als Programmamanager Bereikbare Haven houdt ze zich bezig om ervoor te zorgen dat de bereikbaarheid en de beschikbaarheid van de haveninfrastructuur voor de aan- en afvoer van goederen via water, spoor en weg voor nu en in de toekomst op een duurzame manier blijft gegarandeerd voor de Amsterdamse haven.
Amélie Strens is sinds september 2023 stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Centrum. Ze is in die hoedanigheid een belangrijke adviseur van burgemeester Femke Halsema en wethouder Sofyan Mbarki rond de toekomst van de aanpak binnenstad. Deze functie staat daarom ook wel bekend als binnenstadburgemeester. Eerder was Amélie Strens Statenlid en fractievoorzitter van D66 in Noord-Holland.
Bea de Buisonjéis lid van het dagelijks bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Haar portefeuilles zijn watersysteem, ruimtelijke ordening en Amsterdam. Bea is afgestudeerd hydroloog en geboren en getogen Amsterdammer. Ze staat voor een waterschap dat voor droge voeten moet zorgen, maar ook voor betere waterkwaliteit. Dat is goed voor mens en natuur. De stad moet groener en blauwer, met water waar iedereen in kan zwemmen.
Lysanne ter Brugge werkt als portefeuillemanager bij de Alliantie. Zij houdt zich bezig met het beheer van het vastgoed. De Alliantie verhuurt woningen aan mensen met een bescheiden inkomen. Als eigenaar van zo’n 20.000 woningen in Amsterdam, is funderingsherstel na verzakking een grote opgave voor de woningcorporatie. Eerder nodigde zij daarom, samen met andere corporaties en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, spelers uit de markt uit om mee te zoeken naar innovatieve manieren om het funderingsherstel aan te pakken. De uitdaging voor de woningcorporatie is om de herstelwerkzaamheden zodanig uit te voeren dat de bewoners zo weinig mogelijk overlast ervaren en dat de ingrepen technisch en qua kosten haalbaar blijven.
In 2018 was het extreem droog in Amsterdam. Dat is goed te zien op deze satellietbeelden.
Rijkswaterstaat en de waterschappen nemen extra maatregelen om meer zoet water naar het westen van Nederland te brengen. Dat is nodig om verzilting (het zouter worden van de bodem) van het gebied tegen te gaan.
De lage waterstand van de Rijn brengt de Nederlandse industrie in gevaar. Als gevolg van de droogte kunnen binnenvaartschepen minder grondstoffen en materialen leveren.
Eén op de vier woningen van vóór 1970 krijgt te maken met funderingsproblemen, maar bij de aankoop van die huizen wordt het onderwerp gemeden. De risico's liggen dan bij de koper.
Droog voorjaar, periodes met plensbuien, nu weer tropische temperaturen. Hoewel Amsterdam niet zichtbaar lijdt onder het watergebrek dat het oosten en zuiden van het land teistert, voorzien experts dat er voor miljarden maatregelen nodig zijn.
Een pand in de Van Eeghenstraat in Zuid is dusdanig verzakt dat het onbewoonbaar is verklaard. Projectontwikkelaar Zuider Vastgoed laat een noodconstructie aanbrengen om het pand te behoeden voor instorting. Het is niet voor het eerst dat dit pand voor tumult zorgt.
