Een boterham met kaas of vlees zit nog diepgeworteld in de Nederlandse lunchcultuur en is voor velen moeilijk weg te denken uit de kantine. Toch is het overstappen naar een plantaardig dieet noodzakelijk voor het welzijn van mensen, dieren en onze planeet. Ook gemeente Amsterdam houdt zich bezig met de vraag hoe het kan bijdragen aan een verantwoord voedselsysteem. In de Voedselstrategie (2023-2026) van Amsterdam staat hoe zij de stad klimaatneutraal en circulair wil voeden. Meer plantaardig voedsel is daarbij een belangrijk actiepunt. Hoe kunnen universiteiten, grote bedrijven en zorginstellingen bijdragen aan deze duurzame voedseltransitie en zijn er voorbeelden waar onze stad van kan leren?
De plantaardige ambities van Amsterdam
Amsterdam heeft de ambitie om in 2030 de hoeveelheid plantaardige eiwitten in ons voedingspatroon te vergroten van 40 naar 60 procent. Universiteiten, grote kantoren en zorginstellingen kunnen hierin een belangrijke bijdrage leveren door in hun kantine uitsluitend vegetarische opties aan te bieden. De gemeente ziet ook in haar eigen catering de kansen liggen voor een vegetarisch menu en hoopt het aanbod te verhogen naar 70 procent. Maar de transitie naar een vegetarische kantine roept in de praktijk nog vaak weerstand op. Zo vinden mensen het te ver gaan om vegetarische maaltijden verplicht te maken en wordt nog vaak genoemd dat voeding een persoonlijke keuze moet blijven.
De vega kantine van TU Delft
Ook de TU Delft kreeg te maken met weerstand toen zij als eerste universiteit in Nederland besloot om in de kantine van de faculteit Bouwkunde een volledig vegetarisch assortiment aan te bieden. De universiteit streeft ernaar om in 2030 klimaatneutraal te zijn en voerde naar aanleiding hiervan onderzoek uit naar de eigen CO2-uitstoot. Hieruit bleek dat voedselconsumptie op de campus de op één na grootste bron van uitstoot is. Een vegetarische kantine zou daarom veel bijdragen aan het verkleinen van hun ecologische voetafdruk. Inmiddels serveert de kantine uitsluitend plantaardige opties aan 3000 studenten en 600 medewerkers. Mensen die echt graag vlees willen eten, kunnen dit thuis doen of zelf meenemen, volgens de studenten.
Vegan maaltijden in New Yorkse ziekenhuizen
Een plantaardig dieet draagt niet alleen bij aan een lagere CO2-uitstoot, maar ook aan de gezondheid van mensen. Een vegetarisch eetpatroon kan helpen om overgewicht en hart- en vaatziekten terug te dringen. Het is daarom belangrijk om juist in ziekenhuizen plantaardige maaltijden te serveren. In New York bieden inmiddels elf ziekenhuizen standaard veganistische maaltijden, onder leiding van de vegan burgemeester Eric Adams. Patiënten die een andere maaltijd willen, kunnen dat alsnog aangeven, maar inmiddels kiest meer dan de helft standaard voor de vegan optie.
Een plantaardige avond bij Pakhuis de Zwijger
De vegetarische kantine van de TU Delft en de veganistische maaltijden in de ziekenhuizen van New York zijn een voorbeeld voor Amsterdam en de rest van Nederland. Gelukkig wordt er niet stil gezeten en zetten onder andere studenten zich hard in voor de vegetarische kantine. Ben je benieuwd naar de mogelijkheden van de vleesvrije stad en de rol die de gemeente Amsterdam daarbij kan spelen? Op donderdag 3 oktober duiken wij in dit onderwerp met inspirerende sprekers en een plantaardige maaltijd vooraf voor alle bezoekers. Deze maaltijd is aangeboden door de volkskeuken De Sering.
Meld je hier aan voor het programma “Eet mij niet” op 3 oktober.
De manier waarop we voedsel produceren, distribueren, bewerken en consumeren heeft een groot effect op het welzijn van mensen, dieren, klimaat en planeet. Tegelijkertijd heeft lang niet iedereen toegang tot eerlijk en betaalbaar eten en drinken. Dat moet anders.
Een kroket of frikandelbroodje eten in de kantine van de TU Delft zit er niet meer in. De kantine is namelijk volledig vegetarisch geworden. Is dit een positieve stap vooruit of moeten de studenten en medewerkers zelf kunnen kiezen of ze hun boterham wel of niet met ham beleggen?
De TU Delft berekende haar CO2 uitstoot en wat bleek: de grootste impact zit ‘m in de voedselconsumptie. Bij de faculteit bouwkunde besloten ze daar iets aan te doen en ze schrapten al het vlees van het menu. Het veroorzaakte een heuse mediastorm. Hoe hebben ze die stap naar een vegetarische kantine gemaakt? Wat waren de reacties van de studenten en wat is het resultaat? In gesprek met Professor Andy van den Dobbelsteen. Hij is Hoogleraar Climate Design & Sustainability en daarnaast Duurzaamheidscoordinator van de TU Delft.
Deze week haalde de TU Delft het nieuws met het besluit om in de kantine van de faculteit Bouwkunde alleen nog vegetarische gerechten aan te bieden. De ambitieuze stap past in het grotere plan om de gehele campus over tien jaar geheel CO2-neutraal te krijgen. Hoogleraar Andy van den Dobbelsteen Climate Design en Sustainability is coördinator duurzaamheid. “Het is een groot en ambitieus project, en dat moet ook.”
In deze New Yorkse ziekenhuizen krijg je geen biefstuk, omelet of boter meer om aan te sterken. Hier zijn alle maaltijden voortaan standaard vegan.
Met een open brief pleiten studenten voor een honderd procent plantaardige catering.
