Er heeft lang een verwachting geheerst dat mensen die stotteren vloeiend moeten leren spreken om volwaardig en vrij te kunnen participeren in de maatschappij. Zo ervaren mensen die stotteren weerstand vanuit werkgevers om een ‘sociaal’ beroep te kunnen beoefenen, en leggen werkgevers druk op werknemers om ‘aan hun stotter te werken’. Een onrealistische en bovendien validistische verwachting. Tegen iemand die doof is, zeg je ook niet ‘blijf werken aan je gehoor’. Er moet ruimte gemaakt worden voor stotteren: op het werk, op tv, op de radio, op podia, in de politiek, in cafés, restaurants en winkels en in de privésfeer. Deze ruimte zullen we tijdens deze avond creëren. De eerste helft is het woord aan experts, initiatieven en ervaringsdeskundigen die het narratief over stotteren willen veranderen.

Daarna geven we het podium aan jou! Schrijf je gedichten, spoken word of verhalen die je normaal niet zou voordragen vanwege je spraak? Maak je muziek maar durf je niet op te treden omdat je niet voor publiek wilt spreken? Maak je kunst, korte films of iets anders creatiefs en wil je dit graag met de wereld delen? Schrijf je dan via deze pagina in voor het open podium!

Over het programma

“We, the undersigned, declare that people who stutter should be accepted as having a stutter. We may, or may not, choose to find support to sound fluent or stutter less. That is our right. It is not reasonable to expect or insist that we sound fluent. We stutter. That is how we talk.”

Zo luiden de eerste zinnen van de “Declaration of the Right to Stutter”, uitgebracht op Wereldstotterdag 2022. Stamma (i.s.m. andere internationale stotterorganisaties) pleiten voor een einde aan de veronderstelling dat mensen die stotteren kunnen en zouden moeten stoppen met stotteren. Tijd en geld inzetten om een poging tot vloeiender spreken te wagen is een recht, maar zou geen vereiste mogen zijn. Dit geluid wordt steeds meer omarmd door de stottergemeenschap. In oktober 2024 bracht Steven de Jong in samenwerking met Startfoundation en Stichting Support Stotteren zijn boek ‘Gelieve niet te Stotteren op onze Inclusieve Werkvloer’ uit. Steven presenteert vanavond zijn boek, waarna we in een panelgesprek reflecteren op zijn bevindingen. We gaan in gesprek over wat stotteren precies is, waarom een herstelverwachting oneerlijk is, en hoe jij, als luisteraar, invloed hebt op het spreekcomfort van iemand die stottert. Tot slot verkennen we hoe een validistische inrichting van onze maatschappij mensen die stotteren aan de zijlijn zet.

Daarna organiseren we een open podium, gehost door Chery Salinas van Spraakuhloos. Chery weet als geen ander dat woordkunst kan helen. Haar werk staat bekend om het aankaarten van lelijke waarheden met mythologische metaforen, het uitdagen van de maatschappelijke kijk op gezondheidsproblemen en het aanmoedigen van zelfliefde. Dit laatste doet ze vooral met het project Spraakuhloos Onbeperkt, waarin ze spoken word workshops geeft aan mensen met uiteenlopende zichtbare en onzichtbare beperkingen. In 2020 is Chery door Rotterdam Street Culture Weekend uitgeroepen tot één van de Gamechangers in Spoken Word.

Via deze form kun je je inschrijven om met een creatieve bijdrage deel te nemen, zij het gesproken, gezongen of gezwegen aan het open podium.

Let op: hou er rekening mee dat je optreden ongeveer maximaal 7 minuten duurt.

Sta je liever niet op het podium maar wil je toch graag een beeldende bijdrage leveren aan dit programma? Stuur je werk (PDF) naar [email protected]; wellicht tonen wij je werk dan tijdens deze avond op een groot scherm.

Over de sprekers

Claire van den Helder (zij/hen-she/they) is cultureel antropoloog gespecialiseerd in disability studies. Met hun project Disability en Handicap Begrippenlijst maakt Claire definities van belangrijke begrippen zoals validisme toegankelijk voor een Nederlandstalig publiek. Claire is ook de host van Gewoon Disabled: een Nederlandstalige podcast over Disability cultuur en academia. Hierin draagt Claire bij aan de strijd voor inclusie dan Disabled/gehandicapte mensen. Dit doet hen vanuit de overtuiging dat alle systemen van onderdrukking elkaar vormen en onderhouden, en ook als zodanig bekritiseerd moeten worden. In al haar projecten probeert Claire een brug te slaan tussen de academische wereld, activisme en de rest van de samenleving.

Dr. Lottie Stipdonk is klinisch linguïst en logopedist. Lottie werkt in het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis met kinderen die stotteren en hun ouders. Ze combineert haar klinische werk met onderzoek naar stotteren. Zo doet zij momenteel onderzoek naar de precieze spraakbewegingen van kinderen die stotteren, naar de effecten van behandelingen bij jonge kinderen en ontwikkelt ze een nieuwe vragenlijst voor ouders van kinderen die beginnen te stotteren. Hiermee probeert zij de onderliggende processen van stotteren bloot te leggen en beter te begrijpen waarom sommige kinderen wel blijven stotteren en andere kinderen niet.

Milous Sluys is projectleider bij StartFoundation. Startfoundation werkt elke dag aan een samenleving waarin duurzaam werk toegankelijk is voor iedereen. Het is een fonds dat investeert in initiatieven en campagnes opzet gericht op het bereiken van dit doel. Daarbij richt het zich op impact op kansengelijkheid en meer passend werk. Je kan Startfoundation kennen van ‘niet beperkt genoeg’-campagne en van hun samenwerking met Steven de Jong rondom het onderzoek naar stotteren op de werkvloer. Milou is in die rol nauw betrokken bij deze campagne en het onderzoek.

Steven de Jong is redacteur en ghostwriter. Vanuit Bureau Durden helpt hij particulieren en ondernemers met het uitdragen van hun verhaal in boekvorm. Van 2007 tot 2022 werkte hij voor NRC bij de redacties Opinie en Media. In 2017 debuteerde hij bij uitgeverij Lebowski met de roman ‘Bezorgde burgers – de heroïsche strijd van één man tegen de wereld’. In 2024 verscheen bij uitgeverij Nieuw Amsterdam zijn boek: ‘€62.068 boete voor de hennepkwekerij in oma’s schuur en 21 andere opzienbarende zaken uit de rechtbank’. Later dat jaar volgde ‘Gelieve niet te stotteren op onze inclusieve werkvloer’, een journalistiek onderzoek met een persoonlijke aanleiding. Steven studeerde ooit af in de milieutechnologie.

Willemijn Bolks is een Nederlandse illustrator en persoon die stottert. In 2019 begon ze met het maken van strips over stotteren om zichzelf aan te moedigen haar angsten omtrent dit thema aan te gaan. Vijf jaar later is het project nog steeds actief en omvat het inmiddels meer dan 150 strips. Deze strips hebben Willemijn geholpen op haar weg naar acceptatie en het beoefenen van zelfliefde. Met het delen van haar werk hoopt ze een positieve impact te maken en meer begrip voor stotteren te creëren. Daarnaast helpt ze graag mee met het organiseren van activiteiten voor mensen die stotteren, zoals de jaarlijkse Youth Exchange.

ProgrammareeksLevenskunst

Mens worden is een kunst. Maar hoe doe je dat eigenlijk?