Nu de energietransitie op stoom komt, is iedereen koortsachtig op zoek naar het goud van de groene economie: lithium. Niet alleen in Amerika en China, maar ook hier in Europa. De ambitie is om de nodige groene grondstoffen zo dichtbij mogelijk, en het liefst in Europa, zelf te winnen -want niemand wil meer afhankelijk zijn van autocratische landen of kartels. Wat gaat de energietransitie betekenen voor de geopolitieke verhoudingen? Is er wel voldoende lithium in de Europese bodem aanwezig om zelfvoorzienend te worden? En wat voor offers moeten we bereid zijn te maken, om de energietransitie te laten slagen?
De aflevering is op maandag 7 maart om 20:20 te zien op NPO2.
Helaas kan regisseur Mea Dols de Jong er ivm het filmen van een nieuwe aflevering niet bij zijn.
Over het programma
De noodzaak om over te stappen op groene energie wordt met de dag groter, en de wil om onafhankelijker te worden van landen als Rusland en China groeit eveneens. In deze energietransitie, blijkt een grondstof als lithium, ook wel ‘het nieuwe goud’ van de groene economie, cruciaal. Over het maakproces van de aflevering en het ontstaan van een veelbesproken ‘nieuwe orde’, gaan wij allereerst in gesprek met:
- Geert Rozinga is eindredacteur en programmamaker bij VPRO Tegenlicht.
We zetten het gesprek voort aan de hand van twee verschillende invalshoeken. Aan de ene kant bespreken we wat lithium precies is, welke rol het inneemt binnen de energietransitie en op wat voor manier het de (nu nog) door olie- en gas-geregeerde wereldorde, zal veranderen. Aan de andere kant zal het gesprek gaan over de gevolgen voor de samenleving, en over hoe de ontginning van lithium op een sociale en duurzame manier tot stand kan komen, zonder dat dezelfde fouten worden gemaakt als in het verleden. Hierover gaan we in gesprek met:
- Marco Waas werkt bij Nobian, een Europees bedrijf dat essentiële chemicaliën produceert voor industrieën variërend van bouw en schoonmaak tot farmaceutica en waterbehandeling. De expertise van Waas is o.a. de grondstof lithium, en hij weet de connectie te leggen tussen het technische verhaal en de daadwerkelijke stap naar implementatie. Bovendien is Nobian onlangs gaan samen werken met Vulcan Energieressourcen aan een project voor de duurzame ontginning van lithium.
- Stientje van Veldhoven is directeur Europa van het World Resources Institute (WRI). Het WRI geeft advies over hoe natuurlijke hulpbronnen duurzaam beheerd kunnen worden binnen Europa. Van Veldhoven is al lang betrokken bij milieuvraagstukken, en gespecialiseerd in klimaatverandering, energie en de circulaire economie.
- Reint Jan Renes is lector aan de HvA en doet onderzoek naar de gedragspsychologie achter duurzaamheid. Hij bestudeert hoe burgers mee te krijgen zijn op de weg naar een duurzamere wereld. Renes is mede-auteur van het succesvolle ‘Draaiboek gedragsverandering’.
- Sophie Kwizera is beleidsadviseur bij de internationale mensenrechtenorganisatie ActionAid, die mensen steunt bij het opkomen voor hun rechten. Kwizera onderzoekt o.a. de gevolgen van mijnbouw en ontginning van grondstoffen voor het milieu en de samenleving.
