Er is een grote verdichtingsopgave waardoor er veel woningen bijgebouwd moeten worden. Om de buitenruimte zo weinig mogelijk aan te tasten worden er woningen binnen de bestaande steden en dorpen gebouwd. Bouwen binnen de bestaande grenzen biedt mogelijkheden voor verbetering van de leefomgeving van de mensen die er al wonen. Echter, heeft deze verdichting in sommige gevallen negatieve gevolgen. Mensen worden verdrongen of voelen zich niet meer thuis in de buurt. Op welke manier kunnen we succesvol verdichten om de leefbaarheid te vergroten binnen de bestaande steden en dorpen. Hoe kan de stad op een aantrekkelijke manier worden verdicht? En wat weten we over verdichting in bestaande stadswijken en dorpen van de afgelopen jaren? Hierover gaan wij in gesprek tijdens dit gesprek met enkele experts.
Wouter Veldhuis zal het programma aftrappen met een presentatie over het onderzoek naar het Nederlands verdichtingsverleden. Het College van Rijksadviseurs heeft onderzoek gedaan naar verdichtingsprojecten binnen de bestaande steden en dorpen van de afgelopen 15 jaar in Nederland. Een kwart miljoen woningen zijn er in dit tijdsbestek bijgebouwd. Voor het onderzoek is een data-analyse uitgevoerd, wat is vertaald in een kaart van Nederland wat laat zien waar is verdicht. Ook zijn drie plekken in Nederland geanalyseerd over hun verdichtingsproces, zo is het verhaal aan de hand van veldwerk en onderzoeken vormgegeven.
Karlijn de Jong heeft bijgedragen aan de verdichtingsstudie over dorps verdichten. Als architect bij Studioninedots heeft ze onderzocht hoe er op een compacte en gezonde manier verdicht kan worden. Ze zal tijdens het programma een presentatie geven over het onderzoek en haar bevindingen delen. Aan de hand van 3 casussen is er gekeken wat er mogelijk is om succesvol ‘dorps’ te verdichten. Zo maken ze gebruik van een stappenplan en gebruiken ze het instrument ‘schaalbalken’ om de wijk te onderzoeken.
Als lid van buurtplatform van deyssel zet Jennifer Ramsaroep zich in om de van Deysselbuurt te verbeteren. Ze speelt graag een rol in het ontwikkelen en uitdragen van projecten binnen Nieuw-West. Het buurtplatform laat bewoners van de buurt meepraten over de grote vernieuwingsplannen. Zo hebben de bewoners ook een stem in de ruimtelijke plannen.
Eric Nagengast is directeur vastgoed bij woningstichting Rochdale. Hij werkt hierbij aan tientallen renovatie- en nieuwbouwprojecten. Rochdale is verantwoordelijk voor ongeveer 40.000 woningen in regio Amsterdam. Hierbij focussen ze zich op het weerbaar en toekomstbestendig maken van buurten.
Socioloog Frans Soeterbroek is een actieve stadmaker. Als activist, adviseur en publicist werkt hij aan het vergroten van de invloed van de samenleving in de ruimtelijke ontwikkeling. Hij is de oprichter van het adviesbureau ‘de Ruimtemaker’ die de samenwerking tussen de samenleving en overheid stimuleert. In zijn essay ‘Omstreden plannen, onderschatte burgers’ agendeert hij het belang van de betrokkenheid van de burger in de gebiedsontwikkeling.
Frank den Beuken is inhoudelijk projectmanager omgevingsvisie bij gemeente Amsterdam. Hierbij heeft hij een bijdrage geleverd aan de Omgevingsvisie Amsterdam 2050, waar nieuwe accenten aan de orde komen in de verdichtingsopgave. Hij zal ingaan op de opgaven waar Amsterdam voor staat en de plannen van de gemeente.
Wethouder Wessel Breunesse is werkzaam bij de gemeente Zaandam. Zijn prioriteit is het bouwen van duurzame woningen en fijne wijken. Met hem gaan we in gesprek voor welke opgave Zaandam staat als het gaat om de leefbaarheid te vergroten in de stad en hoe verdichting daar eventueel aan kan bijdragen.
Verdichtingsverhalen: betere buurten én meer woningen.
Het debat over de krapte op de woningmarkt zorgt regelmatig voor verhitte discussies over hoe en waar we nieuwe woningen moeten gaan bouwen. Sommigen zeggen dat het moeilijk is om in de stad nog wat bij te bouwen. Anderen laten ons juist zien dat er nog ruimte zat is in de stad. Kunnen we nieuw licht op deze discussie laten schijnen door terug te kijken? Wat weten we eigenlijk over verdichting in bestaande stadswijken en dorpen? Hebben we dat de afgelopen jaren veel gedaan of valt het tegen? En zijn bewoners tevreden met het resultaat?
Bewoners worden niet serieus betrokken bij woningbouw en gebiedsontwikkeling in de stad. Dat leidt tot steeds grotere verwijdering tussen de plannenmakers en bewoners, tussen politiek en burger, tussen oude en nieuwe buurtbewoners. Frans Soeterbroek kiest positie en biedt perspectief op een ontwikkelcultuur die uitnodigend is naar bewoners.
Hij schrijft over de onnodige angst voor NIMBY-gedrag, de bewoner als onmisbare kracht voor goede plannen, het heroveren van de publieke zaak op marktwerking en technocratie, een verdichtingsaanpak waarmee je dichter op de leefwereld blijft en de burger als ontwikkelaar.
Dorpen leefbaar en aantrekkelijk houden. Andrea Prins ging aan de hand van de Drentse projecten Nei Arf in Exloo en Brinkwonen in Schoonoord in gesprek met architect Karlijn de Jong en Michel Jager van corporatie Woonservice. "De projecten laten zien hoe typologische vernieuwing een dorp kan versterken."
Als er één stadsdeel is dat in de afgelopen jaren een enorme stedelijke vernieuwing heeft ondergaan, dan is het Nieuw-West wel. Het stadsdeel kreeg er sinds het begin van de eeuw zo'n 25.000 woningen bij. Maar de vernieuwing gaat nog altijd door. Bouw Woon Leef neemt je mee door de transformatie van de afgelopen jaren van Nieuw-West en laat zien welke veranderingen het stadsdeel in de toekomst te wachten staat.
Volgens socioloog Frans Soeterbroek moet de overheid bewoners weer een serieuze plek aan tafel geven bij gebiedsontwikkeling. Zeker nu in veel steden menig verdichtingsproject op de rol staat. In een vandaag verschenen essay analyseert hij niet alleen wat er fout gaat, maar ook hoe het anders moet. “De overheid kweekt NIMBY-gedrag in grote mate zelf door haar angst voor de burger.”
