VPRO Tegenlicht gaat in de nieuwste uitzending in gesprek met politicoloog en activist Naomi Klein naar aanleiding van haar boek Doppelganger. Klein reflecteert hierin op de wereld van morgen, maar doet ook een call to action; we moeten ons actief verhouden tot de nieuwe politieke realiteit en kunnen meer doen dan eens in de zoveel jaar onze stem uitbrengen. Hoe kan jij je organiseren om (politieke) verandering tot stand te brengen? Tijdens deze VPRO Tegenlicht Meet-up gaan we aan de hand van de aflevering ‘Naomi Klein en de ruk naar rechts’ in gesprek met mensen die ieder op hun eigen manier groepen mensen organiseren. Hoe kun je je bijvoorbeeld op een decentrale manier organiseren en toch allemaal hetzelfde doel nastreven? Hoe creëer je een politieke beweging die echt radicaal anders is? En hoe kun je je als werknemer verenigen en opstaan voor jouw rechten?
Dit programma is onderdeel van een groot evenement Verkiezingsnacht: stemmen en strijden voor een beter Europa. Reserveer hier je plek voor het programma en deze workshop.
Meer over de uitzending
Aan de vooravond van de Europese verkiezingen spreekt VPRO Tegenlicht Naomi Klein (No Logo 2000; Shock Doctrine 2007; This Changes Everything: Capitalism vs. the Climate 2014; On Fire 2019) op zoek naar inspiratie voor de politieke toekomst. Aanleiding is haar nieuwste boek ‘Dubbelganger’, waarin Klein de wereld van complotdenkers en extreem rechts ontrafelt aan de hand van een bizarre persoonsverwisseling in haar eigen leven. Namelijk die met Naomi Wolf. ‘Andere Naomi’ begon als feministisch denker, maar is nu regelmatig terug te zien in de ‘war room’ van Steve Bannon. Wat heeft hij haar te bieden wat de progressieve beweging nalaat? Hoe kan het dat de woorden die de, inmiddels internationale, rechts-nationalistische beweging gebruikt zoveel lijken op die van de progressieven, terwijl hun toekomstvisie zo anders is? Het is alsof ‘andere Naomi’ en vele andere extreem rechtse complotdenkers met haar in een spiegelwereld leven, die lijkt op de werkelijkheid, maar haar vervormd.
In de aflevering verkent Klein die spiegelwereld, aan de hand van een aantal fragmenten. We zien een wereld waarin we onszelf graag presenteren als ‘perfect brand’, als voorvechter van onze identiteit, of als bekvechtende toetsenbord strijder. We zijn onszelf, maar net anders, net een beetje vervormd. Naar dat spiegelbeeld kijken we, betoverd. We perfectioneren ons merk, maar hebben weinig antwoorden op de grote uitdagingen van het moment. Klimaatverandering, groeiende ongelijkheid, bestaansonzekerheid zelfs voor werkenden, toenemende migratie, woningnood, en fikse crises in de zorg en het onderwijs. Wat is er nodig om wel een positieve toekomst vorm te geven? Volgens Klein moeten we het antwoord zoeken bij bewegingen die collectief actie ondernemen. Die staan voor (in de woorden van Bernie Sanders) ‘Not me, us’.
Wat is de aantrekkingskracht van complotdenken? Dat onderzoekt de Canadese publicist Naomi Klein in haar nieuwste boek Dubbelganger. „Feiten van complotdenkers kloppen meestal niet, maar hun emotie vaak wél.”
Op sociale media werd Naomi Klein zo vaak aangezien voor feministe Naomi Wolf dat het ingewikkeld werd. Het probleem: Klein opereert aan de linkerkant van het spectrum, Wolf is in de VS steeds verder opgeschoven naar (extreem)rechts. Het werd het uitgangspunt voor Kleins boek Dubbelganger, waarin ze onderzoekt wat de aantrekkingskracht is van complottheorieën.