Een gezond leven in de stad? Je kunt gezond eten, genoeg bewegen of ontspannen. Maar in de afgelopen jaren is er steeds meer bekend geworden over de effecten van de stedelijke omgeving op onze gezondheid. Ook voor het ontwikkelen van een stad bestaat er een gezonde keuze. De stedelijke omgeving heeft immers ook effecten op onze gezondheid. Steeds meer steden zetten daarom in op een gezonde ruimtelijke omgeving. Wat is een gezonde stad precies? Welke leefomgeving helpt je om gezond te zijn? En hoe richt je een gezonde stad concreet in?
Als we het hebben over gezondheid, gaat het vaak over mentale of psychische gezondheid van mensen of dieren, maar hoe zit dat met steden? Kan een stad ook gezond zijn? Steeds meer mensen zeggen van wel. De afgelopen jaren is de roep om het gezonder inrichten van steden luider geworden. Ondertussen is de Gemeente Utrecht als een van de voortrekkers begonnen met het daadwerkelijk gezond inrichten van de eigen stad. Wat zijn de mogelijkheden voor gezondheid in steden anno 2021?
In deze eerste aflevering van een reeks gesprekken over het creëren van een gezonde leefomgeving gaan we in gesprek over het bouwen van een gezonde stad. Samen met Peter Steijn, Janna Coomans, Sanne van Manen en Rients Dijkstra gaan we dit onderwerp behandelen. Wat is een gezonde leefomgeving? Hoe ziet een gezonde stad eruit? En hoe bouw je een gezonde stad?
Peter Steijn is lid directieraad bij de Gemeente Utrecht, waar zijn team onderzoek doet naar gezond leven in de stedelijke context en hiervoor beleid maakt. Zo hebben zij onder andere meegewerkt aan de Barcode Utrecht, een ruimtelijke strategie voor mensen en ecologie.
Janna Coomans is post-doctoraal historisch onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam. Zij heeft veel onderzoek gedaan naar gezondheid in Middeleeuwse steden en het ruimtelijke aspect hiervan. Tijdens dit programma zal zij verband trekken tussen het verleden en het heden wat betreft (on)gezonde steden.
Sanne van Manen is architect en projectleider bij MVRDV. Ze heeft meegewerkt aan veel bouwprojecten in Nederland, maar ook in het buitenland. Sanne zal tijdens dit programma vanuit een internationaal perspectief laten zien wat Nederlandse steden over gezonde inrichting kunnen leren uit het buitenland.
Rients Dijkstra is partner bij PosadMaxwan, waar hij vanuit de stedenbouwkunde nadenkt over het slim, duurzaam en gezond inrichten van steden. In het verleden is Rients rijksadviseur geweest voor het ministerie, waar hij de eerste plannen voor gezonde verstedelijking op landelijk niveau heeft zien opkomen. Verder is Rients ook als professor Urban Deisgn werkzaam geweest voor de Technische Universiteit Delft.
Een gezonde leefomgeving staat steeds meer centraal bij gebiedsontwikkelingen. Maar hoe bevorder je die? Die vraag stond centraal tijdens het webinar Groen is belangrijk, zo blijkt, maar ook uitnodigen tot gebruik en enige vrijheid daarin. ‘Je wilt plekken zo aanbieden dat bewoners er zelf mee aan de haal gaan.’
Als we de verkiezingsprogramma’s mogen geloven dan staan wonen en verkeer hoog op de agenda in de nieuwe regeerperiode. Wat we niet lezen is wat daarvoor nodig is: het radicaal anders inrichten en ontwikkelen van onze steden en dorpen.
“We richten ons vaak op de techniek als we het hebben over gezonde gebouwen”, trapt Thomas Bögl van LIAG architecten en bouwadviseurs af, “maar het gaat om veel meer aspecten. Zo moeten we niet alleen naar het gebouw zelf kijken, maar ook naar het complete stedelijke weefsel waarin het vastgoed is opgenomen”.
Binnen het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu -programma Healthy Urban Living, oftewel een Gezonde Stad, wordt kennis over gezond leven in een gezonde leefomgeving ingezet voor vragen uit de praktijk. Het doel van het onderzoek is meer grip te krijgen op wat professionals uit verschillende domeinen onder een 'gezonde stad' verstaan.
