Nederland is de tweede landbouwexporteur van de wereld. We verbouwen heel veel voedsel van goede kwaliteit op een efficiënte manier. Deze productie op grote schaal zorgt voor het verlies van biodiversiteit, klimaatverandering en vervuiling. Om de transitie naar natuur-inclusieve landbouw te maken, zijn nieuwe verdienmodellen voor boeren nodig. Het huidige verdienmodel staat onder druk, omdat verduurzaming gepaard gaat met hogere kosten en meer onzekerheden. In dit programma kijken we hoe zo’n nieuw verdienmodel eruit kan zien. Wat heeft de sector nodig voor een duurzaam verdienmodel? Hoe zorgen we voor sterke lokale economieën? Hoe zorgen we voor een duurzaam voedselsysteem met eerlijke prijzen? We gaan in gesprek met experts die onderzoek hebben gedaan naar nieuwe verdienmodellen en met boeren die hun kennis en ervaring met ons delen.
Godelieve Spaas is lector Sustainable Strategy and Innovation bij het Expertisecentrum Sustainable Business van de Avans Hogeschool. Ze is gespecialiseerd in organisatie- en businessinnovaties die goed zijn voor mensen en voor de aarde. Haar onderzoeken zijn te herkennen aan een combinatie van doen, denken en imaginatie. Naast haar werk als lector is ze o.a. co-founder van de Wire Group en bestuurslid van Herenboeren Nederland.
Frank Verhoeven is eigenaar van Boerenverstand Consultancy. Hij is geboren en getogen op een melkveehouderijbedrijf in Udenhout en via MAS Boxtel en HAS Den Bosch naar Wageningen Universiteit geklommen. Afgestudeerd als landbouwkundig ingenieur in 1997 en in 2005 gestart met het bedrijf Boerenverstand. Frank is na zijn afstuderen zijn carrière begonnen bij de leerstoelgroep Rurale Sociologie van Wageningen Universiteit, waar hij op dit moment nog verbonden is als gastmedewerker Europese plattelandsontwikkeling.
Marten Verdenius is oprichter van MOMA. Een zuivelbedrijf dat handelt in streekproducten. Daarnaast zet Marten zich ook in voor een ‘radicaal andere voedselketen’. Met een groep anderen heeft hij het Grondverbond opgericht. Hierin geven boeren samen met consumenten vorm aan een andere voedselketen. Eentje waarin ecologische en sociale waarden een plaats vinden.
Jan Ham is akkerbouwer in Noord-Holland. In zijn bedrijf heeft hij de verbreding gezocht in activiteiten, om zo de consument meer te betrekken bij zijn voedsel. Jan heeft een winkel, een zelfoogst tuin en ook biedt hij schoolklassen regelmatig de mogelijkheid een rondleiding. Jan is één van de kernteamleden van de Boerenraad.
Henk Geerlings is akkerbouwer in Anna Paulowna. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in pootgoed. Henk is ook bestuurslid bij Green Port Noord-Holland Noord en betrokken bij diverse onderzoeken voor een toekomstbestendige agrarische sector.
Andreas Chrysomallis werkte als chef-kok bij Instock, een restaurant met de missie om maaltijden te maken van ‘verspilde groenten’ – producten die anders in de prullenbak terecht zouden komen. Helaas moest het restaurant vanwege Corona tijdelijk sluiten. Nu kookt hij voor privé gelegenheden en is hij actiever aan de slag gegaan met zijn passie voor fermenteren.
Hoe kunnen we de kringlooplandbouw wél realiseren?
Het herstel en de versterking van de agrarische biodiversiteit zijn urgent. Er is een vorm van landbouw nodig die op de kwaliteit en de instandhouding van de productiemiddelen zoals de bodem, de agrobiodiversiteit en het landschap.
Een nieuw verdienmodel is de enige uitweg
Het totale melkvolume van bedrijven die leveren aan de On the way to PlanetProof-melkstroom, is het afgelopen jaar namelijk sterker gegroeid dan de marktvraag.
