Nederland warmt langzaam op en bij heet weer kan het in de stad tot 7 graden warmer zijn dan op het platteland. Het gevolg is dat de luchtkwaliteit sterk afneemt en mensen en dieren hittestress ervaren, maar ook dat oude paalfundering en dijken verzakken en het water verzilt. Het plaatsen van extra groene en blauwe maatregelen in de stad en omgeving kan dus op vele manieren bijdragen aan een beter woonklimaat en is noodzakelijk voor de klimaatbestendige stad van de toekomst. Wat is de impact van droogte en hitte op de stad en ommeland. En welke maatregelen kunnen er nu en in de toekomst genomen worden?
Met de afgelopen hittegolf nog vers in ons geheugen is het tijd om ons voor te gaan bereiden op de komende zomers. Er zijn grofweg twee manieren om over verkoeling na te denken. Zo kan enerzijds de gemiddelde luchttemperatuur in de stad worden verlaagd door bijvoorbeeld het plaatsen van meer groen (door de stad 20 procent groener te maken, daalt de temperatuur gemiddeld met 1 graad). Anderzijds kan de gevoelstemperatuur verlaagd worden door bijvoorbeeld meer schaduw te realiseren in de stad in de vorm van bomen. Naast hitte, heeft de stad ook enorm veel last van droogte, die op zijn beurt weer de hitte kan versterken. Aanhoudende droogte heeft bodemdaling en paalrot als gevolg. De schade hiervan kan echter lang op zich laten wachten. Op de korte én lange termijn is het derhalve van groot belang om alle facetten van de stad, van groenvoorziening tot bouwmaterialen, klimaatadaptief te gaan ontwikkelen.
Klik hier om naar de interactieve kaart te gaan.
Wie zijn onze gasten
Lisette Klok is onderzoeker en docent Klimaatbestendige Stad aan de Hogeschool van Amsterdam. Binnen het lectoraat Water in en om de Stad onderzoekt zij de gevolgen van klimaatverandering voor de stad en hoe steden klimaatbestendig ingericht kunnen worden.
Maarten Kuiper is hydroloog en stedelijk grondwaterspecialist. Met behulp van duizenden peilbuizen door het hele land houdt zijn bedrijf Wareco nauwkeurig het grondwaterpeil in de gaten. Door middel van het monitoren verzamelen zij hydrologische date en ontwikkelen zij modellen met als einddoel onze gebouwde omgeving klimaatadaptief in te richten tegen droogte.
Sacha Stolp is werkzaam bij de Gemeente Amsterdam als Regisseur Klimaatadaptatie. Daarnaast is zij projectmanager bij Polderdak, een project met als missie om saaie stadsdaken te veranderen in levendige waterbergende, groene daken die meerwaarde voor de stad brengen op het gebied van water, groen, energiebesparing, biodiversiteit, geluid en luchtkwaliteit.
Luuk Tepe is Strategisch Adviseur Openbare Ruimte en Klimaatadapatie bij Gemeente Arnhem en Senior Adviseur Groenbeleid bij Gemeente Amsterdam. Centraal in zijn visie op het inrichten van de openbare ruimte staat leefbaarheid en ontwerpen voor de voetganger.
Lesley Walet is projectleider bij De Gezonde Stad. Door duurzame initiatieven van bewoners en bedrijven aan te jagen en te verbinden werkt De Gezonde Stad aan een klimaatneutrale, schone en groene stad. Met het project Park om de Hoek worden saaie, versteende plekken samen met buurtbewoners getransformeerd tot groene ontmoetingsplekken.
Wisse Beets is projectleider Klimaatbestendige Stad bij Neelen en Schuurmans. In zijn werk focust hij zich op het inzichtelijk maken van de effecten van klimaatverandering, waaronder Stresstests. Het project Hittestress.nu laat inzichtelijk zien wat de gevoelstemperatuur is door heel Nederland op een hete zomerdag en hoe deze informatie is verzameld.
Irmine van der Geest is Manager Sustainability by Syntrus Achmea. Binnen haar functie is zij verantwoordelijk voor ontwikkeling en implementatie van duurzaamheidsbeleid voor Syntrus Achmea Real Estate & Finance.
Arne Lijbers is associate partner bij Mecanoo architecten. Binnen zijn werk houdt hij zich onder andere bezig met hoe ontwerp, van de fysieke ruimte en bouwmaterialen, hitte in de stad kan bestrijden.
Mindmap hitte
Klimaatverandering zorgt ervoor dat met name stedelingen steeds vaker last hebben van hittestress. De klachten nemen toe, vaak van bewoners van nieuwbouwwoningen. Wat kunnen gemeenten, corporaties en ontwerpers doen om de stad leefbaar te houden? Meer groen, kleinere ramen, andere plattegronden en betere zonwering helpen. Beter ventileren helpt ook. >>>>
Arnhem gaat de stad groener maken. Er verdwijnt asfalt en bij pleinen en winkelcentra worden vijvers aangelegd. Met die maatregelen wil Arnhem de gevolgen van de klimaatverandering opvangen. >>>>
Droog voorjaar, periodes met plensbuien, nu weer tropische temperaturen. Hoewel Amsterdam niet zichtbaar lijdt onder het watergebrek dat het oosten en zuiden van het land teistert, voorzien experts dat er voor miljarden maatregelen nodig zijn. >>>>
Waar klimaatproblemen als droogte, wateroverlast en biodiversiteit steeds meer aandacht krijgen van overheden en burgers, zijn grootschalige maatregelen tegen hittestress in de stad nog altijd schaars. “Hitte is een sluipmoordenaar; het neemt langzaam toe. Maar dat geeft ons ook de kans om ons aan te passen.” >>>>
Het klimaat verandert, zelfs als de wereld alle ambities uit het Parijs-akkoord verwezenlijkt. Daar kun je je dus maar beter op voorbereiden. Voor stedelijke gebieden betekent dit het nemen van maatregelen tegen de negatieve effecten van lange periodes van hitte en droogte, en van hevige regenval. Dat heeft consequenties voor de woningbouw en de gebiedsontwikkeling. >>>>
Hittestress en wateroverlast zorgen steeds vaker voor problemen bij huiseigenaren en huurders. Syntrus Achmea wil de risico's bij voorbaat al goed in kaart hebben gebracht. >>>>
