Op 1 januari 2024 ging het verbod in van de Rijksoverheid om geen smartphones meer toe te staan in de klaslokalen op middelbare scholen, tenzij het nodig is. Verschillende onderzoeken kaarten al langer het mogelijke verband aan tussen mobiele telefoongebruik en verminderde leerprestaties van scholieren. Het verbod zou een poging zijn om het concentratievermogen van middelbare scholieren te verbeteren. Een greep uit het landelijke nieuws van de afgelopen maand toont vooralsnog vooral positieve effecten van de maatregel op de scholen waar het is toegepast. Op 4 maart vragen we Amsterdamse schoolbestuurders, docenten en leerlingen hoe zij de nieuwe regel hebben ervaren. Wat concluderen zij uit de eerste maand(en) zonder mobiele telefoons in de klas?

Wat door de Rijksoverheid werd geformuleerd als verbod (geen mobiele telefoons meer toegestaan in de klas), moet eigenlijk begrepen worden als een dringend advies. Niettemin neemt 84% van de scholen in Nederland het overheidsadvies integraal over. Uit enquêtes die de Volkskrant naar 228 middelbare scholen heeft gestuurd, blijkt dat de meeste scholen zelfs strengere regels hanteren dan werd geadviseerd. Het advies betrof namelijk alleen een verbod op het smartphonegebruik in de klaslokalen. Toch blijkt uit het onderzoek van de Volkskrant dat 48% procent van de scholen smartphones ook verbiedt in de pauzes en tussen de lesuren door.

Meer aandacht voor de les

Hoe zit het dan met de aandacht van de leerlingen op deze scholen? In het onderzoek geeft 20% van de scholen aan dat de aandacht in de les aanzienlijk is verbeterd, 45% van de scholen ziet een lichte verbetering en 14% van de scholen ziet geen verandering. Tot nu toe lijken de effecten dus positief. Andere voordelen van de maatregel die worden genoemd in het artikel zijn: meer levendige pauzes en een afname van (online) pestgedrag. Op scholen waar de mobiele telefoons ook niet meer gebruikt mogen worden in de pauzes geven leerlingen aan het ouderwetse contact met elkaar erg te waarderen. Maar er is ook weerstand onder leerlingen. Zo werden er op sommige scholen petities opgesteld waarin de leerlingen eisen dat het verbod weer wordt ingetrokken. In het nieuws van de afgelopen maand lijken deze leerlingen echter de uitzondering op de regel.

Praktische invulling

Waar nog wel veel verschillende meningen over lijken te bestaan, is de praktische invulling van het overheidsadvies. Hierover verschillen de scholen sterk. Neem bijvoorbeeld het verbod zelf. Op de ene school moeten telefoons thuis blijven of aan het begin van de les in een kluisje worden gestopt, terwijl andere scholen het toestaan dat de leerling de telefoon bij zich houdt zolang deze niet wordt gebruikt. Ook verschillen de scholen in het strafsysteem dat ze hanteren. Hoewel bij het overgrote deel van de scholen de telefoon ingeleverd moet worden als deze toch wordt gebruikt, blijft het bij andere scholen bij een waarschuwing. Weer andere scholen hanteren juist een beloningssysteem. Als laatste zijn er ook nog scholen die andere regels hanteren voor onderbouwers dan voor bovenbouwers.

Wat vindt Amsterdam?

Het overheidsadvies wordt na een half jaar na invoering geëvalueerd en mogelijk aangescherpt. Tijdens het programma op 4 maart bespreken we alvast hoe het eraan toegaat op de Amsterdamse scholen. Dit doen we samen met wethouder Marjolein Moorman, twee neurowetenschappers, schoolbestuurders, docenten en leerlingen van verschillende scholen. Werkt de maatregel inderdaad bevorderend voor de leerprestaties en het welzijn van de leerlingen?

Reserveer hier alvast je gratis plekje.

Samengesteld door
Luna de Kruijff
Stagiair programmamaker Sociale Stad