Goed nieuws! Er is een prachtige, nieuwe reeks van start gegaan in samenwerking met de VPRO: tien meetups naar aanleiding van de meest recente Frontlinie aflevering. In het programma Frontlinie brengen correspondent Bram Vermeulen en andere documentairemakers onthullende en verhalende buitenlandjournalistiek. Tijdens deze Frontlinie Meetups gaan de makers en relevante experts in gesprek met elkaar en de zaal. Afgelopen maandag was de aftrap in een bruisende Grote Zaal over de activiteiten van het Nederlandse bedrijf Boskalis in de ‘Baggerbaai van Manilla’.
“Bij buitenlandse conflicten loopt er altijd wel een Nederlander rond die er een rol in heeft”, zegt Frontlinie-regisseur Bram Vermeulen tijdens de meetup in Pakhuis de Zwijger. Vermeulen woonde een groot deel van zijn leven buiten Nederland. Met Frontlinie wil hij laten zien wat dan die rol is van Nederlandse bedrijven en de regering bij tal van crises in het buitenland. Een groot deel van het inkomen van Nederland wordt namelijk in het buitenland verdiend maar het grootste deel van de journalistieke verhalen gaat over wat er op Nederlands grondgebied gebeurd. Bovendien hebben veel buitenlandse rapportages een verlammend effect op kijkers omdat de ellende zo ver weg is dat je er in Nederland gevoelsmatig weinig aan kan veranderen. Door de rol van Nederlandse partijen te onthullen geeft Frontlinie handvatten voor verandering op Nederlandse bodem.
Hollandse Bagger
Voor deze Frontlinie aflevering reisde Bram Vermeulen naar onder meer Groenland, Mozambique en Griekenland en meest recentelijk naar de Filipijnen. Daar ging hij op zoek naar de schade die de aanleg van een nieuw vliegveld in de Baai van Manilla aanricht op de leefomgeving van de vissers. Kleine Filipijnse vissersbootjes worden verdreven door de Nederlandse baggerboten met als gevolg dat de vissers zich niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Ze moeten hun huis verlaten en worden daar nog steeds niet voor gecompenseerd. Bovendien is de deal met Boskalis gesloten ten tijde van het regime van Duterte, de dictator die duizenden drugsdelinquenten en milieuactivisten zonder proces liet executeren. In een geruchtmakend interview aan het einde van de aflevering toont CEO Peter Berdowski zich zonder berouw. Hij is ‘extreem trots’ op het project in Manilla en vindt niet dat er bloed kleeft aan hun activiteiten.
De schrijnende gesprekken in Manilla roepen de vraag op: waar begint en eindigt de verantwoordelijkheid van bedrijven zoals Boskalis? Daarover gingen we tijdens deze meetup in gesprek met regisseur Bram Vermeulen en verschillende experts. Wat de meetup bijzonder maakte was dat er op het moment van draaien een initiatiefwet op tafel lag in Den Haag waarin multinationals zoals Boskalis verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor schade aan mens, dier en milieu in het buitenland. In de periode tussen het maken van de opnames en de TV-aflevering kwam Boskalis in het nieuws met het dreigement te vertrekken uit Nederland als deze wet wordt aangenomen. Deze zogeheten IMVO-wet stond daarom centraal in de meetup. Murtah Shannon, expert inclusief waterbeheer bij Both ENDS vertelde over het belang van deze IMVO wet vanuit het perspectief van lokale activisten en mensenrechtenorganisaties. Wouter Kolk, campagneleider bij Milieudefensie, sprak over waarom deze wet ook cruciaal is voor het beperken van de klimaatcrisis. En Manon Wolfkamp, projectleider bij MVO Platform, kon alles vertellen over hoe de Nederlandse wet zich verhoudt tot soortgelijke internationale wetten en standaarden. Helaas wilden Boskalis, noch werkgeversorganisatie VNO/NCW niet aansluiten om deel te nemen aan het gesprek.
De lobby van multinationals verzet zich hevig tegen de IMVO-wet en vindt daarbij ook een deel van de Tweede Kamer en het kabinet aan hun zijde. Nog veel werk aan de winkel dus!
