Poen, prestige of exposure: het is kiezen of delen. Werkenden in de culturele en creatieve sector worden nog vaak niet betaald volgens de normen die in andere sectoren gelden. Overuren en flexibiliteit dicteren het ritme van de week, diensten worden beloond in ‘zichtbaarheid’ of met vergoedingen ver onder het minimumloon, en budgetten waarin Fair Pay van alle betrokkenen is opgenomen zijn eerder uitzondering dan de regel. Onder andere door schaarse middelen bestaat er een fors gat tussen Fair Pay – en de gezonde beroepspraktijk die dat oplevert – en de huidige situatie. Vanavond schetsen we de belangrijkste dilemma’s die betere betaling en een stabiele beroepspraktijk nu in de weg staan vanuit het perspectief van freelancers, werknemers en iedereen daar tussenin. Wat gaat er nu mis? Hoe regelen we het goed voor iedereen? Waar liggen collectieve oplossingen? En hoe kan je als werk- of opdrachtnemer solidair zijn met je collega’s?
Over het programma
Cultuur is de zuurstof van de samenleving, maar staat al jaren onder druk. De Raad voor Cultuur en Sociaal Economische Raad waarschuwen al in 2017 voor de kwetsbaarheid van de culturele en creatieve sector. Door de bezuinigingen van 2012, onzekere financiering en kwetsbaarheid door politieke grillen, heeft de sector een forse achterstand opgelopen ten opzichte van andere sectoren. Betaling blijft achter, er zijn veel minder opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden, en een stabiele loopbaan is voor lang niet alle cultuurwerkers weggelegd. Ondertussen zien we de weerslag die dat heeft op ondernemers, organisaties en werkenden. Als de huidige trend doorzet, wordt een afname in culturele instellingen, een vermindering van diversiteit van kunstvormen en een verzwakking van de plek die cultuur inneemt in de samenleving verwacht. Overheden en fondsen doen hun best om ondanks schaarse middelen te zorgen voor eerlijke betaling, maar versnippering en variërende belangen van sectoren, organisaties en werkenden zitten echte doorbraken nog in de weg. Terwijl: kunst en cultuur zijn essentieel voor welvaart en welbevinden. Een gezonde arbeidsmarkt is daarin een belangrijke voorwaarde.
Platform ACCT (Arbeidsmarkt Creatieve en Culturele Toekomst) zet zich sinds 2020 in voor een veerkrachtige sector en het creëren van betere arbeidsvoorwaarden, het versterken van duurzame inzetbaarheid en het vergroten van verdienmogelijkheden van alle werkenden in de culturele en creatieve sector. CAOP is de onafhankelijke kennis- en samenwerkingspartner voor de publieke sector op het gebied van werken en leren. Kunsten ‘92 is de belangenorganisatie voor de hele culturele en creatieve sector, met meer dan 440 leden uit alle disciplines, van de kunsten tot nieuwe media, design, musea en monumenten, en van makers tot organisaties.
In samenwerking met Pakhuis de Zwijger organiseren zij deze reeks over een gezonde cultuurarbeidsmarkt. Samen ontwikkelen we een visie op een gezonde sector, met voor alle werkenden de mogelijkheid om in bestaanszekerheid te voorzien, (sociale) zekerheid op te bouwen en te investeren in opleiding en ontwikkeling. Werkenden, organisaties en ondernemers uit de culturele en creatieve sector zijn nadrukkelijk uitgenodigd om mee te praten en te denken in deze reeks van drie programma’s.
