Met een schrijnend tekort van 390.000 woningen in 2023, dringt de noodzaak van innovatieve oplossingen zich op. Een veelbelovende benadering is het optoppen van bestaande gebouwen, waarbij extra woninglagen bovenop worden toegevoegd. Ruimtelijk Adviesbureau STEC en demissionair minister van Woningbouw Hugo de Jonge zien optoppen als een snelle en effectieve methode om tegen 2030 honderdduizend nieuwe woningen te realiseren. Deze aanpak biedt zelfs nog meer potentie in combinatie met hout- en biobased bouwmaterialen. Echter, kent optoppen ook zijn uitdagingen. Instemming van 4/5e van de VVE-leden (binnenkort waarschijnlijk 2/3e) is nodig, wat voor een langdurig en tijdrovend proces kan zorgen. Wat zijn de cruciale overwegingen bij het besluit tot optoppen en welke constructie-opties zijn er? Welke vooruitgang is tot nu toe geboekt in de wereld van optoppen en hoe gaan we verder? In dit programma gaan we in gesprek met VVE’s, de gemeente Amsterdam, ontwikkelaars, adviseurs en constructeurs die zich bezighouden met optoppen. We duiken dieper in de complexiteit en mogelijkheden van deze innovatieve aanpak.
Over de sprekers
Michiel Visscher is een senior structural design engineer bij Royal HaskoningDHV, waar hij een divers scala aan projecten heeft geleid. Eén van zijn meest opmerkelijke projecten is de Karel Doorman in Rotterdam, waar hij betrokken was bij de constructie van een indrukwekkende 16-laagse optopping, waardoor het het hoogste optopgebouw ter wereld werd. Het gebruik van lichte materialen zoals staal en hout in deze optopping toont Michiels sterke focus op duurzaamheid. Zijn inzicht vanuit het perspectief van een constructeur zal hij meebrengen naar dit programma, waar hij een waardevolle bijdrage zal leveren aan het gesprek over optoppen.
Claudia Siewers is sinds afgelopen jaar directeur Vastgoedmanagement Nederland. VGM is een branchevereniging voor vastgoed- en VvE-managers in Nederland. Daarnaast is Claudia ook wetenschappelijk adviseur bij De Advocaten van Riet en richt ze zich specifiek op het appartementsrecht en de regelgeving voor woningcorporaties. Met meer dan 20 jaar ervaring kan Claudia vanuit een juridisch perspectief bijdrage aan hoe optoppen wordt gestimuleerd dan wel belemmerd bij VVE’s, woningcorporaties of particulieren.
Levi Koppenhol is de oprichter van Creative City Solutions, een vastgoedontwikkelaar die onder andere VvE’s helpt bij het renoveren en verduurzamen van hun panden. Zij doen dit doormiddel van het optoppen van hun panden, met een deel van de opbrengst betalen zij een deel van de kosten van de verduurzaming van het pand. Levi is een ondernemend persoon met een achtergrond in artificial intelligence en data science. Voor hij Creative City Solutions oprichtte, had hij al twee bedrijven die zich bezighielden met data en vastgoed. Zijn enthousiasme voor het onderwerp optoppen is aanstekelijk en tijdens dit programma zal hij zijn passie hierover delen op het podium.
Thijs Müller is project developer bij Creative City Solutions. Inhoudelijk is hij veel betrokken bij de verduurzamingen en optoppingen van de ontwikkellocaties van CCS. Daarnaast is Thijs sinds kort werkzaam bij Building Balance; een landelijk transitieprogramma dat een versnelling wil leveren aan het gebruik van biogrondstoffen. Hier is hij Ketenregisseur Biobased Bouwen. Deze avond gaat Thijs een inspirerende presentatie houden over bestaande en toekomstige optoppingen ontwikkelt door Creative City Solutions.
Lotte Terwel is stadsdeelbestuurder van Amsterdam Centrum. Haar missie is de binnenstad terugveroveren. Meer zachte krachten, ontmoeting en kunst en minder platte commercie en massatoerisme. Ze heeft onlangs een opinie stuk in het parool geschreven over haar stadsdeel oplossingen met betrekking tot zorgbehoevende ouderen. Ze wil samen met bewoners, ondernemers, de stadsdeelcommissie, raad, college en haar collega’s in het dagelijks bestuur ervoor zorgen dat het centrum voor iedereen een fijne plek is om te wonen, en een plek waar Amsterdammers graag komen. Tijdens dit programma zal Lotte wat vertellen over de quickscan die recentelijk is uitgevoerd, over waar je kan optoppen in de binnenstad. Ze stelde: ‘Als het in de binnenstad kan, dan kan het overal.’.
'Minister Hugo de Jonge ziet ‘optoppen’ van gebouwen, waarbij extra verdiepingen op daken worden geplaatst, als een van de oplossingen voor de woningnood: in 2030 zouden er op deze manier honderdduizend woningen moeten zijn gerealiseerd. Architecten zien kansen, maar ook obstakels.'
'Voor 2030 wil het kabinet zo'n 900.000 nieuwe woningen bouwen. Veel gemeenten worstelen met de vraag waar die huizen kunnen staan. Zeker in de grote steden, waar de grond schaars en duur is, is het vinden van goede locaties een uitdaging.
Zoek niet langer en kijk omhoog, zeggen sommigen in de bouwwereld. Boven op bestaande huizen kunnen vaak nog één of meer woonlagen worden gebouwd. Een oud idee, dat duizenden extra woningen per jaar zou kunnen opleveren.'
'In een brief aan Kamerleden dringen juridische en bouwexperts aan op versoepeling van de wetgeving voor optopprojecten. Het toevoegen van woningen op daken van bestaande appartementencomplexen is volgens hen namelijk een snelle manier om tienduizenden woningen te realiseren.'
Voor woonminister Hugo de Jonge is het toevoegen van extra woonlagen bovenop bestaande gebouwen een van de oplossingen voor het woningtekort. ‘Optoppen’ moet in 2030 leiden tot honderdduizend extra woningen. Experts zijn enthousiast én kritisch.
Optoppen staat in de belangstelling vanwege de enorme woningkrapte. Ook in Amsterdam zijn er inmiddels meerdere initiatieven op dit vlak. Toch ligt de grootschaligheid van optoppen nog niet in het verschiet: door de kosten, het bouwen zelf en vooral de regelgeving blijft dat lastig.
Er is plek voor 100.000 extra woningen op de daken van bestaande flats. Althans, dat zou blijken uit een inventarisatie van Stec. Maar Amsterdamse corporaties zijn sceptischer, zo blijkt uit NUL20-onderzoek. Er zijn mitsen, maren en tegenvallende ervaringen. Er is potentie, mede dankzij nieuwe bouwtechnieken. Maar grote aantallen liggen in de Amsterdamse regio niet in het verschiet.
