Een van de grote rollen van erfgoed in Nederland is verhalen vertellen en inspireren. Juist op het gebied van duurzaamheid en circulariteit kan erfgoed als toonaangevend voorbeeld dienen en zo ook een verhaal vertellen. Echter zijn er voor iedere casus unieke uitdagingen. Zo kunnen er restricties zijn voor verbouwing of zijn er financiële barrières voor het aanschaffen van duurzamere installaties. Wat zijn de kansen en uitdagingen bij het verduurzamen van erfgoed? En van welke voorbeelden kunnen we leren?
Het eerste deel van deze avond zal in het Engels plaatsvinden.
Deniz Ikiz Kaya is Assistant Professor in Heritage en Sustainability bij de TU Eindhoven. Als onderdeel van het Europese CLIC-consortium voor circulair erfgoed heeft zij onderzoek gedaan op het gebied van duurzaamheid en circulariteit bij meer dan 50 Nederlandse erfgoedinstellingen.
Voor Forteiland Pampus is René Dijkstra het hoofd van fondsenwerving en samenwerkingen. Geïnspireerd door de geschiedenis als zelfvoorzienend militair eiland, is Pampus druk bezig met de opgave om 100% zelfvoorzienend en fossielvrij te worden.
Remco Wagemakers is oprichter van advies- en managementbureau Bureau 8080. Door het bouwen van collectieven, het creëren van inzicht en het begeleiden en managen van projecten zijn zij de aanjager van duurzame verandering in binnenstedelijke gebieden en de culturele sector. Met de tool Zero Waste Expeditie begeleiden zij culturele instellingen met het inzicht krijgen in en het verminderen van hun afvalstromen.
Tom Huizer is duurzaam adviseur en innovatie manager bij de Groene Grachten. Onder het motto: “Als zelfs een eeuwenoud grachtenpand duurzaam kan, dan kan het toch overal.” begeleiden zij projecten rondom energiebesparing en circulariteit in en rond erfgoed.
Na 5 jaar hoofd productie te zijn geweest bij de Westergasfabriek, heeft Ingo Ruijterman zich gespecialiseerd in het beheren, onderhouden en verduurzamen van de monumenten van de Westergasfabriek. Onder zijn leiding zijn de monumenten op het terrein verduurzaamd door een divers pakket aan maatregelen, zoals ledverlichting, geïsoleerde daken en gevels en een vergister waarmee organisch afval wordt omgezet in groene energie.
Maureen Baas is autodidact beeldend theatermaker en initiatiefnemer en artistiek leider van locatie Metaal Kathedraal in Utrecht. Sinds 2011 werkt Metaal Kathedraal op het snijvlak van kunst, ecologie en maatschappij en wil mensen activeren om vanuit de wijze waarop we produceren, werken en wonen het evenwicht met de natuur te herstellen. De duurzame bedrijfsvoering en herbestemming van het monumentale pand liggen hier ten grondslag aan.
Neem een ongebruikt stuk grond en maak er een levendig en circulair bedrijventerrein van. Zie daar het Hof van Cartesius, waar de buurt een moestuincursus volgt of een gebruikte deur haalt.
Pampus is over een jaar of twee helemaal zelfvoorzienend. Met de dinsdag geopende biovergister zet het forteiland alvast een grote stap in die richting.
Monumenten en verduurzaming gaan niet goed samen, is de heersende gedachte. Dat is jammer, stelt energieadviseur Sven Ringelberg. Monumenten halen waarde uit gebruikt worden. Wanneer de onderhoudsinspanning te hoog is en het gebruikscomfort te laag, is dit een bedreiging voor een hoop hedendaagse monumenten. De energietransitie en monumenten zijn daarmee natuurlijke medestanders, maar dit vereist wel flexibel denken.
