Wereldwijd groeien onze steden. In Nederlandse steden wordt vaak gekozen voor verdichting binnen de stadsgrenzen. Resultaat: meer drukte in de stad. Meer licht, meer geluid, meer verkeersbewegingen, meer stress. Maar ook: meer ontmoeting, meer voorzieningen en meer innovatie. Tijdens dit gesprek gaan we de uitdaging van ‘de gezonde drukte’ aan. Hoe kan de drukke stad ook een gezonde stad zijn? Hoe bouw je letterlijk rust in? En hoe kunnen we hier rekening mee houden in het ruimtelijk ontwerp?
Rond 2030 leeft meer dan 80% van de Nederlandse bevolking in een stedelijke omgeving. Nederlandse steden groeien enorm snel en als gevolg komt de leefbaarheid in gedrang. Want hoe meer woningen er worden gebouwd, hoe meer bewoners zich in de stad vestigen. Hoe meer bewoners, hoe meer verkeer, geluid, licht, vervuiling. Deze elementen kunnen zorgen voor stress en daarmee serieuze gezondheidsproblemen in de hand werken. Daarom pleiten steeds meer mensen voor het gezond inrichten van steden. Maar kan drukte in de stad wel leefbaar zijn?
Tijdens deze tweede aflevering van een reeks gesprekken over het creëren van een gezonde leefomgeving gaan we in gesprek over gezondheid in een drukke omgeving. Samen met Marco te Brömmelstroet, Meike Bartels, Roel Vermeulen en Marco Teuns gaan we dit onderwerp behandelen. Wat zijn de effecten van drukte op gezondheid? Hoe zien we drukte en gezondheid terug in de praktijk? En hoe kunnen we onze ruimtelijke ordening aanpassen voor het gezonder maken van steeds drukkere steden?
Marco te Brömmelstroet is professor Urban Mobility Futures aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij zich bezighoudt met het versterken van sociaal-wetenschappelijke perspectief op mobiliteitsinnovaties. Hoe kunnen deze innovaties bijdragen aan steden, hoe functioneert onze maatschappij en wat is de kwaliteit van publieke ruimten? Daarnaast heeft Marco als voorstander van meer fietsgebruik het Urban Cycling Institute opgezet, waar hij bewustzijn over de voordelen van fietsgebruik voor steden wil verspreiden.
Meike Bartels is hoogleraar Genetica en Welbevinden aan de Vrije Universiteit. Vanuit de psychologie en gedragsgenetica doet Meike onderzoek naar de relatie tussen de genetica van geluk en subjectief welzijn. Ze wordt dan ook wel ‘geluksprofessor’ genoemd. Meike heeft biologische psychologie aan de VU gestudeerd met een PhD in gedragsgenetica.
Roel Vermeulen is hoogleraar Milieu-epidemiologie en Exposoom-analyse aan de Universiteit van Utrecht. Hier doet hij voornamelijk onderzoek naar de impact van de omgeving op kanker, astma en neurodegeneratieve ziektes. Samen met anderen heeft Roel het Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven opgericht, waar met behulp van verzamelde data slimme oplossingen worden verzonnen voor het inrichten van gezonde steden.
Marco Teuns is projectdirecteur van Cartesius Utrecht, een ontwikkeling van MRP en van Ballast Nedam Development. In en rondom Cartesius kunnen mensen op harmonieuze wijze leven met elkaar, de stad en de natuur. Cartesius, geïnspireerd op de wetenschappelijke theorie van de Blue Zones, wordt een levendige, duurzame en groene stadswijk. Met het monumentale gebouw, bekend als het CAB, als tweede huiskamer en stralend middelpunt van de wijk. In Cartesius komt een gedifferentieerd en inclusief woonmilieu en een ruimtelijke omgeving waar ontmoeten en natuurlijk bewegen centraal staat met een geheel eigen identiteit en hoge ambities. Minimaal 30% van de wijk wordt groen ingericht om van te genieten maar ook om de klimaatadaptatie en de biodiversiteit van het gebied te bevorderen.
Het nieuwe kabinet moet voor schonere lucht in Nederland zorgen, omdat de gevolgen van luchtvervuiling voor kinderen anders "niet te overzien" zijn. Die oproep doen onder meer het Longfonds, Long Alliantie Nederland en tientallen artsen en wetenschappers.
Hoe groter een stad, hoe meer risico de inwoners lopen om een psychische stoornis te ontwikkelen. Een gezonde stadscultuur kan nochtans oases van rust bieden en mensen bij elkaar brengen.
Een gezonde stad biedt een omgeving om prettig, gezond en veilig te wonen en werken, die uitnodigt tot recreatie, ontmoeting en bedrijvigheid. Maar waar liggen de uitdagingen en welke maatregelen zijn raadzaam te nemen? Hoe zijn stakeholders bij elkaar te brengen om gezamenlijk een gezonde stad vorm te geven?
'Corona toont aan hoe kwetsbaar een bruisende, creatieve en dichtbevolkte stad als Amsterdam is. Veranderingen zijn nodig, om ervoor te zorgen dat Amsterdam ook na de coronacrisis succesvol is. ‘Dit is een beslissende tijd.’
Ideeën uit de Utrechtse Cartesius