Wie betaalt de rekening van de energietransitie eigenlijk? Nu komen duurzame subsidies nog vooral bij hoge inkomensgezinnen terecht en voelen gezinnen met een lager inkomen duurzaam beleid relatief veel harder in hun portemonnee. In Amsterdam Zuidoost is de energietransitie al volop aan de gang: het warmtenet wordt uitgebreid en burgerinitiatieven voor bijvoorbeeld alternatief gas ontstaan. Maar tegelijkertijd blijft isolatie vaak achter, stijgen energierekeningen en zijn er bewoners die de informatie niet begrijpen of vertrouwen. In dit programma gaan we in gesprek over de sociale gevolgen van de energietransitie. Hoe maken we de energietransitie rechtvaardiger, zodat het voor iedereen voordelig is om mee te doen? Een gesprek over klimaat en ongelijkheid aan de hand van voorbeelden uit Amsterdam Zuidoost.
Shivant Jhagroe, docent aan Universiteit Leiden, onderzocht de politieke betekenis van duurzame verstedelijking. Uit zijn onderzoek blijkt dat duurzaam leven niet voor iedereen bereikbaar is. Veel duurzaamheidsinitiatieven bereiken minder vermogende burgers nauwelijks, wat kan leiden tot een ongelijke verdeling van schone, groene en leefbare ruimtes. (Jhagroe, 2016)
De gemiddelde kosten van het klimaatbeleid in de periode tot 2050 wordt geschat op zo’n 20 miljard euro per jaar. Momenteel geeft een huishouden met een laag inkomen iets meer dan 5% van het besteedbaar inkomen uit aan kosten voor het klimaatbeleid. Dat is ongeveer 3,5 keer zoveel als een rijk huishouden en het kan bij gelijk beleid zelfs oplopen tot meer dan 17%.” (CE Delft, 2017)
Ook als het gaat om duurzame subsidies blijkt een rechtvaardige en nodige verdeling zoek. “De baten van het klimaatbeleid (subsidies gericht op hernieuwbare energie en energiebesparing) worden vooral ontvangen door de hogere inkomens en door bedrijven,” blijkt uit een ander onderzoek van CE Delft (2016). 20% komt bij lage inkomens terecht, terwijl 80% terechtkomt bij hoge inkomensgezinnen. Lees de bronnen hieronder voor meer context.
Bronnen:
- Jhagroe, S. (2016). Urban Transition Politics: How struggles for sustainability are (re)making urban spaces. DRIFT.
- CE Delft. (2016, april). Voor wie zijn de kosten en baten van het klimaatbeleid?
- CE Delft. (2017, maart). Rechtvaardigheid en inkomenseffecten van het klimaatbeleid.
Stagiair-programmamaker Hanneleen deed onderzoek naar de invloed van het beleid rondom de energietransitie op de sociale ongelijkheid in Amsterdam Zuidoost.
De Eerlijke Klimaatagenda pleit voor herstel uit de coronacrisis, aanpak van de klimaatcrisis en het tegengaan van ongelijkheid.
De verduurzaming van Nederland leidt tot een nog ongelijkere verdeling van schone en leefbare ruimte, zegt sociaal wetenschapper Shivant Jhagroe. De eco-elite verschuilt zich in lommerrijke wijken, de grijze rest is voor de armen.
