Afgelopen dinsdag 20 mei kwamen we samen in Internationaal Theater Amsterdam voor de jaarlijkse Staat van de Stad met als thema ‘Daar waar we elkaar vinden’ – een avond waarin cijfers, verhalen en persoonlijke bijdragen samenkwamen in een moment van publieke reflectie. Over de staat van Amsterdam, en over de vraag: hoe blijven we als stad democratisch weerbaar in een tijd van ongelijkheid, spanning en verandering.
Zoals voorgaande jaren opende burgemeester Femke Halsema de avond. In haar toespraak benadrukte de burgemeester het belang van democratische weerbaarheid. Juist nu – in tijden van sociale polarisatie, economische druk en geopolitieke onrust – is het nodig dat we onze vrijheden niet alleen beschermen, maar ook blijven oefenen. Ze sprak over de kracht van verbondenheid, eerlijkheid en hoop, als noodzakelijke tegenkracht. Niet als abstract ideaal, maar als iets dat zich afspeelt op straat, in buurthuizen, scholen, moskeeën, kerken, sportverenigingen – en op plekken zoals deze avond. Bekijk haar bijdrage aan Staat van de Stad hier.
Onderzoek als spiegel: ongelijkheid en afnemende buurttevredenheid
Jeroen Slot, hoofd Onderzoek & Statistiek van de gemeente Amsterdam, presenteerde de nieuwste cijfers over de stad – met een duidelijke boodschap: het economisch succes van Amsterdam kent een keerzijde. De bevolkingsgroei stagneert: van gemiddeld 10.000 nieuwe inwoners per jaar naar slechts 2.500 in 2024. Oorzaken zijn onder meer teruglopende migratie, hoge woningprijzen en economische onzekerheid. Deze ontwikkelingen vragen om een stad die niet alleen groeit in cijfers, maar ook in gemeenschap, zorg en rechtvaardigheid.
Een bijzonder moment in de avond kwam van een groep kinderen, die het podium deelden met het publiek. Met open blik en serieuze toon vroegen ze: “Zouden jullie ook ‘nee’ zeggen voor ons?”. Een krachtige oproep aan iedereen in de zaal – beleidsmakers, bestuurders, bewoners – om verantwoordelijkheid te nemen, ook voor hen die nog niet meepraten maar wél de toekomst zijn.
Het bankje
De hele avond stond een bankje, symbool voor het park – een plek waar mensen elkaar ontmoeten, stilstaan, met elkaar in gesprek raken. Het bankje werd de rode draad door de avond: scenes uit Tijd voor geluk, dans, muziek, film, gesprekken – alles speelde zich af op het bankje. Deze gesprekken brachten ons bij inspirerende stadsbouwers zoals Ama Koranteng-Kumi (Bloei & Groei), Kyra van Hoof (Mensen maken Amsterdam), Bojana Duovski (Stichting Studiezalen). Zij spraken over de kracht van lokale gemeenschap en het belang van zorgzame netwerken in het versterken van de sociale veerkracht in buurten. Op datzelfde bankje nam ook Chard van den Berg plaats, columnist bij Vrij Nederland. Met een scherpe observatie en poëtische blik sprak hij over de spanning én de schoonheid van een stad in beweging.
Later op de avond vond een verdiepend gesprek plaats over verbinding met de politiek en het versterken van democratische weerbaarheid. Samen met Clarice Gargard (journalist en schrijver van Na verzet komt (r)evolutie), Jacquelien van Stekelenburg (sociaal psycholoog en “protestprofessor” aan de VU) en nam onze directeur-bestuur Annick Mantoua deel aan het gesprek over de rol van politiek vertrouwen, activisme, institutionele verandering en de kracht van gedeelde verantwoordelijkheid. De avond werd met warmte, scherpte en compassie begeleid door moderator Hajar Yagkoubi, die het publiek meenam van het grote verhaal naar de persoonlijke noot – en weer terug.
Symbolisch en met een muzikaal slotakkoord eindigde Staat van de Stad met Lucky Fonz III, die een lied bracht over de dromers – een ode aan verbeelding en hoop; dat verandering begint bij het durven dromen van iets anders – en de moed om daar samen werk van te maken.
