Hoe staat de Nederlandse klimaatbeweging ervoor? Nu het vijf jaar geleden is dat een vijftienjarig meisje uit Stockholm miljoenen mensen wereldwijd inspireerde, maken we de balans op met meerdere hoofdrolspelers. De A12-blokkades, de gewonnen rechtszaken tegen Shell en de Nederlandse staat, de grootste klimaatmars ooit, de aankondiging van pensioenfonds ABP te stoppen met fossiele investeringen a 15 miljard: successen te over en toch is het nog altijd wachten op de radicale veranderingen waar de wetenschap om schreeuwt. Welke lessen moeten we trekken uit de afgelopen vijf jaar en wat zal er de komende vijf jaar moeten gebeuren om het tij te keren?
Over de sprekers
Peter van Dam kan de ontwikkelingen van de klimaatbeweging als Universitair Docent geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam als geen ander duiden. Peter focust zich in zijn onderzoek op de ontwikkeling van sociale bewegingen en analyseert hoe mensen dachten, actievoerden en onderhandelden over milieu en klimaat. Peter zal deze avond de groei van de klimaatbeweging in historisch perspectief plaatsen.
Pippi van Ommen was vanaf het begin betrokken bij de Nederlandse tak van Extinction Rebellion, waarvan ze nationaal coördinator werd in 2021. Ook werkte ze voor een milieuorganisatie in de Filipijnen en voor Milieudefensie. Inmiddels heeft ze een stichting opgezet die Deep Canvassing als core business heeft.
Chautuileo Tranamil heeft wereldwijd gewerkt met grassroots gemeenschappen, met name inheemse volkeren. Als Mapuche-Pewenche zet ze zich in voor het welzijn van inheemse gemeenschappen over de hele wereld. Ze is mede-oprichter van Aralez en mede-oprichter van Indigenous Liberation.
Jesse van Schaik is de mede-oprichter van Fridays for Future Nederland. Ze was 14 toen ze Greta Thunberg zag spijbelen en dacht: dat kan ik ook. Ze ging in haar eentje met een bordje in Den Haag zitten en bracht in de maanden daarop met Fridays for Futrure duizenden scholieren op de been. Inmiddels is ze scholier-af en betrokken bij onder meer Extinction Rebellion en Greenpeace.
Hiske Arts is campaigner bij FossielVrij Nederland. Zij zet zich in om geldstromen te verleggen van fossiel naar duurzaam. Eerder was zij cöordinator van de ABP Fossielvrij-campagne die het grootste pensioenfonds van Europa zover kreeg om maar liefst 15 miljard aan investeringen uit fossiele bedrijven heeft te halen. Nu richt ze haar pijlen op ING.
Peer de Rijk is campaigner bij Milieudefensie en werkte mee aan de gewonnen klimaatzaak tegen Shell waardoor het grootste oliebedrijf van Europa hun totale uitstoot drastisch moet verminderen. Met deze historische overwinning op zak zet hij nu 29 andere grote vervuilers zoals ING, Tata Steel en Friesland Campina onder druk om Paris-proof te worden. Peer is al sinds zijn veertiende actief in de klimaat- en milieubeweging en was eerder directeur van Wise Nederland.
Dion Huidekooper is net begonnen als voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging, waarmee hij de stem van jongeren in het klimaatdebat vertegenwoordigd namens meer dan vijftig jongerenorganisaties. Hiervoor was hij vijf jaar werkzaam op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, eerst als woordvoerder Energie en later als woordvoerder Klimaat in het team van minister Rob Jetten.
Niels Debonne is universitair docent ecologische geografie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is daarnaast na lang wikken en wegen ook als activist betrokken bij onder meer Scientists Rebellion, een groep wetenschappers verbonden aan Extinction Rebellion. Zo staat hij de ene dag voor de klas en de andere dag, zoals ook de dag na dit programma, op de A12.
Frederike Berendsen is multi-instrumentalist, componist en mede-oprichter van de Nederlandse tak van Music Declares Emergency. Dit is een internationaal platform en community die de invloed van muziek en muzikanten wil inzetten voor de klimaatbeweging. No music on a dead planet: die boodschap dragen artiesten als Froukje, Shishani en Merol uit, in het kielzog van onder meer Billie Eilish. Feredrike schreef recent samen met Anna Sylvia het nummer Over Morgen dat ze op de A12 zingen op 9 september.
Anna Sylvia is songwriter en vocalist. Haar muziek is elektronisch met een eigenzinnige, avontuurlijke sound. Als medeoprichter van MDE Nederland ontfermt Anna zich over het team, mede-ontwikkelde de klimaat mediatraining voor artiesten en draagt bij aan nieuwe samenwerkingen en lopende projecten van de organisatie.
Met politici praat Greta Thunberg niet meer want ze gaan maar door op de ingeslagen weg.
De beweging, die lang als radicale activistenclub werd gezien, wint snel aan maatschappelijke steun
Pensioenfonds ABP gaat stoppen met beleggen in producenten van fossiele brandstoffen. Het pensioenfonds voor ambtenaren en leraren zegt dat onder meer het recente rapport van het VN-klimaatpanel IPCC de aanleiding vormt voor dit besluit. ABP is met 3 miljoen deelnemers het grootste pensioenfonds van Nederland.
The District Court in The Hague ruled that Shell was “obliged” to reduce the carbon dioxide emissions of its activities by 45 percent at the end of 2030 compared with 2019. The defeat of an oil giant by an environmental group — Milieudefensie, the Dutch wing of the Friends of the Earth, joined by other activists — appeared to be a breakthrough in a court’s willingness to dictate to a major business what it must do globally to protect the climate.
Activisme in de klimaatwetenschap is essentieel voor de wetenschappelijke integriteit, stellen leden van Scientist Rebellion. Wetenschappers die de ernst van de situatie inzien, moeten zich volgens hen niet afzijdig houden. “Ik zeg niet dat je een bruinkoolmijn moet gaan blokkeren, maar als je dit weet en je doet niets, ben je in mijn ogen niet geloofwaardig bezig”, aldus Niels Debonne (VU).
As vast swaths of three continents bake under blistering temperatures and the oceans heat to unprecedented levels, scientists from two global climate authorities are reporting before July has even ended that this month will be the planet’s hottest on record by far.
"We zullen klimaatrecords en een toename van extreme weersverschijnselen blijven zien, die een impact hebben op de samenleving en op ecosystemen, totdat we stoppen met het uitstoten van broeikasgassen"
"Dit is de dodelijkste brand in 100 jaar in de VS", zegt Amerika-verslaggever Sophie van der Meer. Tot gisteren was dat nog de brand in 2018 in Paradise, in de staat Californië. Daarbij kwamen 85 mensen om het leven.
The immediate ban, introduced after heavy rains hit domestic crops, follows the failure of a 20% duty on international exports introduced in September to curb foreign demand, which has soared after extreme climate conditions hit production in countries.
A steady and remarkable rise in average global ocean temperatures this year is now outpacing anything seen in four decades of satellite observations, causing many scientists to suddenly blare alarm over the risks and realities of climate change. But even those typically aligned on climate science can’t agree on what, exactly, triggered such rapid warming and how alarmed they should be.
Het noodweer in Scandinavië door storm Hans houdt al dagen aan. Door de hoge waterstand in meerdere rivieren kwamen huizen en bedrijven onder water te staan of werden weggevaagd door aardverschuivingen. Toen de rivieren buiten hun oevers traden, werden hoofdwegen afgesloten. Een van de belangrijkste wegen van het land, de E6, is in het zuiden op meerdere plaatsen dicht.
In het land woeden sinds een aantal dagen op verschillende plaatsen grote natuurbranden. Daarbij zijn al ten minste 34 doden gevallen.
Rhodes has been battling fires fanned by strong winds since Tuesday and roughly 19,000 people have been evacuated so far, in what Greek authorities say is the largest operation of its kind they have carried out.
Zware moessonregens hebben in India aan zeker 22 mensen het leven gekost. In het noorden van het land leidde extreme neerslag tot kolkende rivieren, overstromingen en aardverschuivingen.
Nederlandse vakantiegangers bij het Italiaanse Gardameer zijn maandagavond en vannacht opgeschrikt door fikse hagelbuien en onweer. „Het is een ravage”, laat een vakantieganger weten via de tiplijn van De Telegraaf.
Heavy monsoon rains have triggered floods and landslides in India’s Himalayan region, killing at least 41 people and trapping many others. Days of downpours have washed away vehicles, demolished buildings and destroyed bridges in the northern Himalayan states of Himachal Pradesh and Uttarakhand, while killing at least 33 and eight in each state, respectively.
As Europe continues to experience recording breaking heatwaves, southern France has been hit by severe drought.
De bosbranden in Canada hebben dit jaar al meer dan tien miljoen hectare bos verwoest. Dat komt neer op een gebied dat 2,5 keer zo groot is als de oppervlakte van Nederland, is te zien in cijfers van het CIFFC, een agentschap dat de bosbranden bestrijdt en in kaart brengt.
A severe drought in Panama is leading to unusually long delays and tough restrictions along one of the world’s most important trade routes, illustrating the challenge climate change poses to global commerce.
A continuous stretch of days reaching or exceeding 110 degrees has filled emergency rooms. On Monday, the city hit 108 degrees, breaking the run, but setting a new, brutal record.
Russia sent a task force to oversee cleanup of parts of the country's Far East on Sunday after Typhoon Khanun passed through the Primorye region, the emergencies ministry in Moscow said. Russia's TASS news agency quoted the ministry as saying the number of flooded homes stood at 4,368 while 5,654 adjoining plots and 7 apartment buildings also were flooded. It said 28 settlements remained cut off.
Over 100,000 people evacuated in Chinese capital, with 11 deaths recorded there and another nine in neighbouring Hebei province Firefighter and township official die while working among victims. Helicopters sent to airdrop food and equipment to people on trapped trains
Factory workers and labourers call for furlough as heat becomes too intense to work in
Honderden brandweermannen vechten tegen een brand die al vier dagen woedt in het zuidwesten van Portugal. Het vuur teistert de omgeving van Odemira, een klein kuststadje waar ook veel buitenlanders verblijven. Bovendien breidt het vuur zich uit in de richting van de zuidelijker gelegen regio Algarve, een van de grootste toeristische trekpleisters van het land. Verlichting komt er nog niet: Portugal kampt met een hittegolf en het waait er flink.
De afgelopen 24 uur is evenveel regen gevallen als normaal in een maand valt in Slovenië. Reddingsdiensten kwamen meer dan duizend keer in actie.
Griekenland, Bulgarije en Turkije hebben te maken met hevige regenval en overstromingen. Het noodweer heeft aan zeker negen mensen het leven gekost. In Turkije zijn drie kampeerders om het leven gekomen toen zij werden verrast door overstromingen. Ook in Istanbul, waar delen van de stad onder water staan, kwamen twee mensen om het leven door het noodweer.
