Hoe ziet de wereld eruit als China straks dé economische wereldleider is? Komende twintig jaar zal het zwaartepunt van de wereldeconomie verschuiven naar de Indo-Pacific regio, de landen rond de Indische en Stille Oceaan. Hoe zal China zich als autocratische grootmacht ontpoppen? Wat zal er overblijven van onze democratische en humanitaire waarden als China de dienst uitmaakt? Zal China een agressieve machtspolitiek gaan voeren, waarbij het niet ondenkbaar is dat, na Oekraïne, Taiwan aan de beurt is om te worden ingelijfd? Of zal zij zich opstellen als benevolent dictator, die het belang van de wereldhandel en de wereldvrede voorop zal stellen? VPRO Tegenlicht onderzoekt vanuit verschillende perspectieven wat de mogelijke toekomstscenario’s zijn voor dit nieuwe geopolitieke centrum van de wereld.
De VPRO Tegenlicht documentaire “De wereldkaart volgens China” wordt op maandag 4 april om 20:20u uitgezonden op NPO2.
Over het programma
Nu China zijn plek inneemt op het wereldtoneel als economische macht, en de Verenigde Staten langzaam overschaduwd wordt, moet het Westen gaan bepalen wat voor houding het inneemt tegenover deze nieuwe macht. Hetzelfde geldt voor China: beiden zijn zoekende naar hun positie ten opzichte van de ander. Allereerst gaan wij in gesprek over het maakproces van de aflevering, met:
- Shuchen Tan is regisseur bij VPRO Tegenlicht, en maakte onder andere de documentaires ‘The Bigger Picture’ (2020), ‘De zaak Shell’ (2019) en ‘Superfort Europa’ (2017).
We zetten het gesprek voort door in te zoomen op de huidige verhouding tussen China en het Westen. Welke perspectieven hebben deze twee machtsblokken op elkaar, en wat voor toekomst gaan we tegemoet als we op deze voet verder gaan? Hierover gaan we in gesprek met:
- Xiaoxue Martin werkt als Research Fellow voor het China Centre van het Clingendael Instituut. In haar werk is Martin onder andere bezig met hedendaagse politiek en de internationale betrekkingen van China, en de relatie van China met Europa en de Verenigde Staten. Met haar kennis kan Martin zowel het westerse perspectief als ook het Chinese perspectief goed duiden.
- Ardi Bouwers brengt als sinoloog, een brede kennis over China met zich mee. Naast haar werk bij China Circle, en werk als intercultureel trainer, geeft Bouwers ook les aan universiteiten in zowel Nederland als China. Net als Xiaoxue Martin, kan Bouwers zowel het westerse narratief, als het Chinese narratief schetsen.
Ten slotte verkennen wij in het gesprek of er ook een alternatieve weg die het Westen en China kunnen bewandelen. Is het mogelijk dat er toenadering wordt gezocht tussen de twee machtsblokken? Kan het verschil in waarden overstegen worden, en wat voor toekomstscenario’s biedt dit?
- Pál Nyiri is hoogleraar Mondiale Geschiedenis in Antropologisch Perspectief aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij studeerde scheikunde en oriëntalistiek in Hongarije en de Verenigde Staten en promoveerde in geschiedenis (Staatsuniversiteit van Moskou) en sociologie (Hongaarse Academie van Wetenschappen). Vóór zijn aanstelling aan de Vrije Universiteit was hij als universitair hoofddocent werkzaam aan Macquarie University in Sydney. Zijn onderzoek richt zich vooral op de migratie van hedendaagse Chinese elites. Daarnaast is hij ook geïnteresseerd in Chinees nationalisme, Oost-Europese immigratiepolitiek en comparatieve analyses tussen Oost-Europa en China.
- Hui-Hui Pan is de oprichter van Pan Asian Collective (PAC). PAC verbindt en inspireert mensen met Aziatische wortels om meer zichtbaarheid en representatie te creëren binnen kunst, cultuur en media. Met haar kennis, kan de brug worden gelegd van een algemener niveau, naar de persoonlijke impact van het Chinese en het westerse narratief op individueel niveau.
Gaat Xi Jinping het voorbeeld van Poetin volgen, en zich binnenkort vergrijpen aan Taiwan? Hoe zou dat in zijn werk gaan? We lopen twee scenario’s door.
Een omstreden, aanstaand veiligheidsverdrag met de Solomoneilanden zou Beijing in staat stellen een militaire basis te bouwen in de westelijke Stille Oceaan.
China en het Westen zijn innig met elkaar verbonden door handel. Daarnaast komt meer dan de helft van alle computerchips uit Taiwan. Wat als China het door het Westen gesteunde eiland binnenvalt?
