De stikstofcrisis bereikte deze winter een nieuw kookpunt. De Raad van State stookte vlak voor Kerst het vuur al op: in één klap kwamen de helft van de veehouders zonder vergunning te zitten. Een maand later stelde de Rechtbank van Den Haag Greenpeace in het gelijk, waardoor de Staat gedwongen wordt om binnen vijf jaar de stikstofuitstoot met de helft te reduceren. Een nieuw stikstofslot dreigt voor de landbouw, met mogelijk ook desastreuse gevolgen voor de woningbouw, Defensie, infrastructuur, Schiphol, de waterveiligheid, asielopvang, de energietransitie en de economie. Premier Schoof stelde vanwege de reikwijdte van de crisis een speciale ministriële commissie in met maar liefst twaalf bewindslieden van negen departementen, die uiterlijk eind maart met oplossingen moet komen. Ondertussen worden juridische geitenpaadjes verkend. Gaan die de langetermijnoplossing bieden waar boeren en natuurorganisaties naar snakken? We gaan in gesprek met boeren en natuurorganisaties over de toekomst van de landbouw.
Over de sprekers
Gerben Boom is bestuurder bij Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK). Ook werkt hij als adviseur duurzame landbouw bij Schuttelaar & Partners. Hij schreef in die hoedanigheid mee aan een rapport voor de Wageningen University & Research (WUR) over hoe we uit de stikstofcrisis kunnen komen. Het rapport werd door vele media overnomen, al had elk medium een andere kop.
Johan Vollenbroek is milieuactivist en de voorzitter van Mobilisation for the Environment (MOB): een ngo die zich hard maakt voor natuurbehoud en -herstel in Nederland. MOB heeft al vele honderden milieurechtszaken gewonnen. Vollenbroek kreeg in 2018 landelijke bekendheid toen hij met succes het Programma Aanpak Stikstof aanvocht.
Hanneke van Ormondt is ecoloog, coördinator bij Caring Farmers en actief bij Urgenda binnen het thema landbouw en biodiversiteit. Met Urgenda schreeft ze het rapport Land In Zicht, een lijvig rapport met talloze concrete aanbevelingen voor beleidsmakers, boeren, supermarkten en andere stakeholders om uit de landbouw-natuur impasse te komen.
Lukas van der Storm is verslaggever bij de Trouw en schrijft al jaren over landbouw en stikstof. Hij schrijft sinds 2017 over landbouw, eerst bij Eindhovens Dagblad en sinds 2021 bij Dagblad Trouw.
Binnen het kabinet leven grote zorgen over de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State vorige maand. De ministerraad zal daarom binnenkort besluiten een ministeriële commissie in te stellen, melden Haagse ingewijden. Het kabinet vreest dat de uitspraak grote gevolgen zal hebben.
De Staat moet meer maatregelen nemen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken. Dat heeft de rechtbank in Den Haag geoordeeld in de stikstofzaak die milieuorganisatie Greenpeace had aangespannen tegen de Staat. De stikstofdoelen voor 2025 worden niet gehaald en ook voor 2030 staat dat op de tocht als de Staat niet onmiddellijk maatregelen neemt om de stikstofuitstoot te beperken. Ook wordt er een dwangsom van 10 miljoen euro opgelegd als de Staat er niet in slaagt de doelen in 2030 te halen, te betalen aan Greenpeace. Het gebeurt zelden dat de overheid op die manier wordt gedwongen om maatregelen te nemen.
Het kabinet wil over twee maanden klaar zijn met een omvangrijk plan om de stikstofcrisis aan te pakken. Een speciale ministeriële commissie met twaalf bewindslieden van verschillende departementen is vrijdag officieel aan de slag gegaan, onder leiding van premier Schoof.
ROTTERDAM, 20 juni, 1990. Op het ministerie van landbouw zijn interne waarschuwingen over groeiende mestoverschotten in de periode van 1965 tot 1983 genegeerd. Dit blijkt uit verklaringen van voormalige ambtenaren van het departement en direct betrokkenen.
Meer dan vijftig jaar geleden zijn er al de eerste zorgen over een groeiende mestberg. Opeenvolgende ministers wuiven de zorgen weg of komen met halfslachtige maatregelen. Boeren zijn geliefd op het Haagse Binnenhof. Tot op de dag van vandaag.
Wéér nieuws, wéér een rapport, een rechtszaak, een protest: er komt maar geen einde aan de stikstofcrisis die Nederland sinds 2019 in zijn greep houdt. Een ingewikkeld onderwerp, wie heeft het overzicht nog? Jij na dit verhaal! Je kunt zelf kiezen hoe je je bijleest. Wil je de basis, of ga je voor de details?
