In 2002 maakte Felix Rottenberg het drieluik ‘De Akbarstraat’. In 2019 verkent hij hoe de straat is veranderd het tweeluik ‘Terug naar de Akbarstraat’. In de wijk heeft op grote schaal stedelijke vernieuwing plaats gevonden. Op 27 januari gaan we met onder andere Felix Rottenberg, Gülsah Dogan, Sinan Çankaya en Marjolein Moorman in gesprek over de documentaire. Ik spreek met Sinan Çankaya over gentrificatie, in-en uitsluiting en je thuis voelen in de Kolenkitbuurt.
Sinan, wie ben je en wat doe je?
“Ik werk aan de VU, als assistent professor op de afdeling Bestuurskunde en Politicologie. Mijn expertise is diversiteit, in –en uitsluiting, ras, racisme, etniciteit en identiteit. Ik ben antropoloog en heb mijn proefschrift geschreven over in –en uitsluiting van agenten met een migratie-achtergrond. Daarna heb ik onderzoek gedaan naar etnisch profileren. Ik woon zelf inmiddels 10 jaar in de Kolenkitbuurt. Hoewel ik er niet ben opgegroeid, lijkt de wijk wel in bepaalde opzichten op de wijk waarin ik ben opgegroeid. Het is natuurlijk niet helemaal vergelijkbaar, de Kolenkit stond bekend als slechtste buurt van Nederland. De wijk waar ik opgroeide was ook een achterstandsbuurt, maar dan in Nijmegen. Dat is ook deel van de reden waarom de documentaire en de onderwerpen eromheen mij aanspreken. De thematiek is op persoonlijk vlak bekend voor me.”
Wat motiveerde je om deel te zijn van “ Terug naar de Akbarstraat”?
“Toen ik werd uitgenodigd zei ik gelijk ja, omdat ik een buurtbewoner ben, maar ook omdat ik mij nog de eerste documentaire ,‘De Akbarstraat’, goed kan herinneren. Ik was niet erg te spreken over het drieluik. De impact van die documentaire was toen groot. Ik wilde graag deelnemen aan de documentaire nu, om een ander perspectief aan te reiken over dit soort kwesties.”
Hoe is de Akbarstraat veranderd sinds de vorige documentaire?
“In de afgelopen tien jaar dat ik er woon heb ik de wijk enorm zien veranderen. Er wordt gesloopt, er wordt gebouwd. Mensen gaan weg, er komen nieuwe bewoners. Je ziet het aanbod aan horeca gelegenheden en winkels groeien en veranderen. Daar zit een rode draad in van gemeentelijk herstructureringsbeleid en gentrificatie. Als gevolg van allerlei verhalen over criminaliteit, overlast, vandalisme, ontstond het idee dat dit soort “achterstandswijken” aangepakt moesten worden. De gedachte achter het beleid is dat de middenklasse de oplossing zou zijn voor dit soort maatschappelijk problemen. De lijn is daarmee: slopen, oude bewoners die vertrekken, die kunnen de huur niet betalen, en nieuwe, kapitaalkrachtige bewoners komen er wonen. Het idee is dat dit een upgrade is voor de wijk. We kunnen niet doen alsof daar geen idee achter zit. Het gebeurt niet zomaar, maar is het gevolg van politieke beslissingen.”
Hoe kunnen we zorgen dat zowel oude als nieuwe bewoners zich thuis (blijven) voelen in de wijk?
“Ik denk dat er een hoop gebeurt op lokaal niveau, in de vorm van initiatieven van buurtbewoners. Er worden veel ontmoetingen georganiseerd. De gemeente heeft daar ook een taak in om die ontmoetingen te blijven organiseren en faciliteren. Maar ik vind het een lastige vraag. Als je naar literatuur rond social mixing kijkt, dan komt het mengen van sociale klassen maar moeizaam van de grond. Dat neemt niet weg dat je moet blijven inzetten op ontmoetingen, op publieke familiariteit en ja, op aardig zijn tegen elkaar. Ik benadruk daarbij vooral klasse. Het gaat er uiteindelijk niet om dat Turkse mensen geen raakvlakken hebben met Nederlandse mensen. Het gaat erom dat mensen uit een lagere sociaaleconomische klasse weinig raakvlakken hebben met mensen uit de hogere middenklasse. Migranten uit de middenklasse weten Nederlandse mensen uit de middenklasse wel te vinden. We moeten met iets anders dan een culturele lens proberen te zien wat er nu in dit soort wijken gebeurt.”
Het programma op 27 januari, wat kunnen we daarvan verwachten?
“Wat ik wil overbrengen is: schei uit met die overfocus op culturele kwesties, en zet vaker de culturele bril af. Sociale kwesties in dit soort wijken moeten voorop komen te staan.”
Benieuwd? Kom dan naar ‘Terug naar de Akbarstraat’ op 27 januari in Pakhuis de Zwijger. Meer info en reserveren kan hier.
